Πώς να αποφύγετε να πέσετε θύματα απάτης μέσω διαδικτύου

Την 20-12-2012 εξιχνιάστηκε απάτη μέσω διαδικτύου, σε βάρος 55χρονου ημεδαπού κατοίκου Καστοριάς (Σχετικό Δελτίο Τύπου Γ.Α.Δ.Π. Πελοποννήσου από 19-12-2012).

Συγκεκριμένα, αστυνομικοί του Τμήματος Ασφαλείας Ναυπλίου σε συνεργασία με αστυνομικούς του Τμήματος Ασφαλείας Τρίπολης, εξάρθρωσαν εγκληματική οργάνωση που εμπλέκεται σε απάτες μέσω ιστοσελίδων πώλησης μεταχειρισμένων οχημάτων. Μεταξύ των θυμάτων είναι και ο 55χρονος, ο οποίος κατόπιν επικοινωνίας κατέθεσε σε τραπεζικό λογαριασμό 32χρονης ημεδαπής, η οποία φέρεται ως μέλος της οργάνωσης, το χρηματικό ποσό των 7.100 ευρώ, ως προκαταβολή προκειμένου να αγοράσει μεταχειρισμένο όχημα που είχε βρει μέσω διαδικτύου.

Με αφορμή το περιστατικό αυτό, η Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας υπενθυμίζει χαρακτηριστικά περιστατικά εξαπάτησης πολιτών που συνέβησαν σε διάφορες περιοχές της επικράτειας και παραθέτει τους συχνότερους τρόπους εξαπάτησης των πολιτών μέσω διαδικτύου προκειμένου οι πολίτες να ενημερωθούν και να μην πέσουν θύματα εξαπάτησης :

Χαρακτηριστικά περιστατικά εξαπάτησης πολιτών:

• την 04-12-2012 ύστερα από επικοινωνία μέσω διαδικτύου 53χρονου με άγνωστο δράστη, συμφωνήθηκε αγοραπωλησία ενός μηχανήματος έργων (JCB). Την 05-12-2012 o 53χρονος κατέθεσε σε λογαριασμό πιστωτικού ιδρύματος, που του εστάλη μεσω e -mail, το χρηματικό ποσό των 4.800 ευρώ ως προκαταβολή. Παρά τα συμφωνηθέντα, μέχρι σήμερα δεν παρέλαβε τίποτα, ενώ ο δράστης εξαφανίστηκε και δεν απαντάει στις προσπάθειες επικοινωνίας του παθόντα.
• 29χρονος ισχυριζόμενος ότι διοργάνωνε και πραγματοποιούσε «ταξιδιωτικά πακέτα» εξαπατούσε πολίτες. Διαφήμιζε τα ταξίδια σε διάφορα «προφίλ» ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης, εισπράττοντας παράλληλα χρηματικά ποσά από πολίτες ως προκαταβολές. Χρήστες του διαδικτύου αν και είχαν πληρώσει για φθηνά «πακέτα» διακοπών που διαφημίζονταν σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, αυτά δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ.
• Μηνύματα με παραπλανητικό περιεχόμενο λαμβάνουν στο κινητό τους τηλέφωνο, το τελευταίο χρονικό διάστημα, αρκετοί πολίτες. Σκοπός των αποστολέων είναι η συλλογή προσωπικών δεδομένων των παραληπτών και η εξαπάτηση αυτών. Τα συγκεκριμένα μηνύματα είναι γραμμένα στην αγγλική γλώσσα και έχουν ως αποστολέα αριθμούς κινητού τηλεφώνου από το εξωτερικό.
• 58χρονος αλλοδαπός, δέχτηκε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ( e - mail ) από 42χρονο, ο οποίος συστηνόταν ως τραπεζικός υπάλληλος στη Νιγηρία και προφασίζονταν ότι συγγενικό του πρόσωπο είχε κληρονομήσει το ποσό των 6.000.000 δολαρίων Η.Π.Α. Με την πρόφαση αυτή και με την υπόσχεση ότι θα έδινε ανταμοιβή στον 58χρονο αν τον βοηθούσε, είχε καταφέρει να του αποσπάσει το χρηματικό ποσό των 2.350 ευρώ, για τη δήθεν κάλυψη δικαστικών εξόδων, εξόδων μεταφοράς των χρημάτων και τη δήθεν αποδέσμευση της κληρονομιάς, ενώ απαιτούσε συνεχώς την καταβολή και άλλων χρημάτων. Ο 42χρονος είχε καταφέρει να αποσπάσει χρηματικά ποσά και από άλλους, ενώ αποτελούσε μέλος διεθνούς κυκλώματος που εξαπατούσε κατά τον ίδιο τρόπο ανυποψίαστους πολίτες.

Συνηθέστερες μορφές διαδικτυακής απάτης:

α) Χρεώσεις της πιστωτικής κάρτας πολιτών μέσω του διαδικτύου για αγορές, οι οποίες δεν πραγματοποιήθηκαν από τους ίδιους.

• Στις περιπτώσεις αυτές, κάποιος κακόβουλος χρήστης του διαδικτύου δημιουργεί μια πλασματική ιστοσελίδα και με αυτόν τον τρόπο καταφέρνει να συγκεντρώνει στοιχεία κι αριθμούς πιστωτικών καρτών χρηστών του διαδικτύου, οι οποίοι έχοντας εξαπατηθεί, νομίζουν ότι πρόκειται για κάποιο διαδικτυακό κατάστημα και κάνουν τις αγορές τους.
• Επιπλέον , αρκετές είναι οι περιπτώσεις όπου επιτήδειοι καταφέρνουν να αποκτούν φυσική πρόσβαση στα στοιχεία πιστωτικών καρτών πολιτών τα οποία εν συνεχεία χρησιμοποιούν σε διαδικτυακές αγορές, καθώς για τις αγορές αυτές δεν είναι απαραίτητη η φυσική κατοχή της πιστωτικής κάρτας, παρά μόνο τα στοιχεία αυτής.
• Επιπροσθέτως, σε αρκετές περιπτώσεις οι χρήστες του διαδικτύου δίνουν οι ίδιοι άθελά τους τα στοιχεία σε κακόβουλους χρήστες του διαδικτύου (phishing). Ειδικότερα, ο ανυποψίαστος πολίτης λαμβάνει μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από Πιστωτικό Ίδρυμα, στο οποίο τηρεί λογαριασμό, με το οποίο του ζητείται να συμπληρώσει τα στοιχεία του (ονοματεπώνυμο, αριθμό λογαριασμού και πιστωτικής κάρτας κλπ.), για λόγους πχ. ενημέρωσης των αρχείων της τράπεζας. Το μήνυμα, μέσω υπερσυνδέσμου, τους οδηγεί σε μια πλασματική ιστοσελίδα της τράπεζας, με αποτέλεσμα ο πολίτης να πείθεται και να χορηγεί τα επίμαχα στοιχεία.

β) Διακίνηση μηνυμάτων με απατηλό περιεχόμενο, που επιδιώκουν την εξαπάτηση ανυποψίαστων πολιτών.

• Ειδικότερα, ο τρόπος δράσης των κακόβουλων δραστών στην εν λόγω μορφή απάτης, που περιγράφεται υπό τον όρο «Ισπανικό Λόττο», είναι η μαζική αποστολή μηνυμάτων ηλεκτρονικής αλληλογραφίας σε τυχαίους χρήστες του διαδικτύου, με τα οποία τους ενημερώνουν ότι έχουν κερδίσει ένα μεγάλο χρηματικό ποσό της τάξεως των εκατομμυρίων δολαρίων σε ηλεκτρονική κλήρωση του διαδικτύου.
• Οι δημιουργοί των μηνυμάτων αυτών, για να γίνουν πιστευτοί, χρησιμοποιούν παραπλήσια ονόματα μεγάλων εταιρειών (πχ . Microsoft , Yahoo κλπ) και συνοδεύουν τα μηνύματα που αποστέλλουν με πλαστά πιστοποιητικά όσον αφορά στην υποτιθέμενη ηλεκτρονική κλήρωση.
• Η απάτη έγκειται στο γεγονός ότι ζητούν από τους υποτιθέμενους νικητές την προπληρωμή κάποιων φόρων ή/και εξόδων εκταμίευσης των χρημάτων, ποσό που συνήθως είναι της τάξης των μερικών χιλιάδων δολαρίων.

γ) «Απάτες 419» ή «Νιγηριανές Απάτες»

• Στις περιπτώσεις αυτές αποστέλλονται, μηνύματα σε τυχαίους χρήστες του διαδικτύου, με τα οποία τους πληροφορούν ότι κάποιος κάτοχος ιδιαίτερα μεγάλης περιουσίας έχει αποβιώσει και είτε δεν υφίσταται κανείς κληρονόμος και ο παραλήπτης του μηνύματος έχει επιλεγεί ούτως ώστε να κληρονομήσει αυτός την περιουσία, είτε για να καταστεί δυνατό να αποδεσμευτεί η περιουσία, χρειάζεται αυτή να μεταφερθεί σε τραπεζικό λογαριασμό του εξωτερικού και ο παραλήπτης του μηνύματος ενημερώνεται ότι εάν διαθέσει το λογαριασμό του, θα αποκτήσει κάποιο ποσοστό επί της περιουσίας αυτής.
• Σε άλλες περιπτώσεις, άτομα από τη Νιγηρία αναζητούν τη βοήθεια επιχειρηματιών ή ελεύθερων επαγγελματιών με σκοπό να μεταφέρουν τα κεφάλαιά τους, τα οποία προέρχονται από εγκληματικές πράξεις (λαθρεμπόριο, απάτες, δωροδοκία κλπ.), υποσχόμενοι για τη συνεργασία αυτή υψηλό ποσοστό αμοιβής. Για το σκοπό αυτό, κάνουν χρήση τίτλων επίσημων φορέων της χώρας τους (Υπουργεία, Κεντρική Τράπεζα, Εθνική Εταιρεία Πετρελαίων Νιγηρίας κλπ.), χρησιμοποιούν τίτλους κυβερνητικών ή στρατιωτικών παραγόντων με υπαρκτά και ψεύτικα ονόματα ή προφασίζονται σχέση τους με «διάσημα» ή «σημαντικά» πρόσωπα.
• Η απάτη έγκειται στο γεγονός ότι οι αποστολείς των μηνυμάτων ζητούν από τους παραλήπτες να τους αποστείλουν τα προσωπικά τους στοιχεία, τα στοιχεία των τραπεζικού λογαριασμού και πιστωτικής κάρτας κλπ. προκειμένου επιτευχθεί η συνεργασία τους και η αποκόμιση των χρηματικών ποσών.

Οι χρήστες του διαδικτύου πρέπει να:

• είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στις συναλλαγές που πραγματοποιούν μέσω του διαδικτύου και συγκεκριμένα να ελέγχουν την εγκυρότητα των ιστοσελίδων, μέσω των οποίων πραγματοποιούν ηλεκτρονικές αγορές ή κρατήσεις,
• επιλέγουν μόνο γνωστές και ασφαλείς ιστοσελίδες
• χρησιμοποιούν προπληρωμένες κάρτες, ώστε να είναι διαθέσιμο αποκλειστικά και μόνο το ποσό που πρόκειται να χρησιμοποιηθεί.
• αποφεύγουν να ανοίγουν μηνύματα, στα οποία φαίνεται ως αποστολέας, άγνωστος προς αυτούς αριθμός από το εξωτερικό
• είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί σε μηνύματα που τους υπόσχονται ότι θα κερδίσουν χρήματα,
• μην απαντούν στα μηνύματα αυτά και να μην δίνουν τα προσωπικά τους στοιχεία
• ενημερώνουν άμεσα τη Υποδιεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Υπηρεσίας Οικονομικής Αστυνομίας & Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος στο τηλέφωνο 11012 ή στις διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου 11012@hellenicpolice.g r και ccu@cybercrimeunit.gr