Η Κοινωνική Επιλογή

Γράφει ο Βαγγέλης Τσούκας

Η θεωρία της εξέλιξης των ειδών προτείνει μια εξήγηση για την ποικιλότητα που παρατηρείται στους ζωντανούς οργανισμούς. Η βασική της αρχή είναι η αυθόρμητη
επιλογή από τη φύση των καταλληλότερων καικαλύτερα προσαρμοσμένων στο περιβάλλον ατόμων για να επιβιώσουν και να διαιωνίσουν το είδος, ενώ τα υπόλοιπα περιορίζονται και υποστρέφουν.

Με την ανάπτυξη όμως από τον άνθρωπο πολύπλοκων κοινωνιών, προστέθηκε μια ακόμα παρόμοια παράμετρος επιλογής που δρα παράλληλα: το κοινωνικό περιβάλλον προωθεί και ευνοεί τους καλύτερα προσαρμοσμένους, αυτή τη φορά, σε αυτό. Μπορεί να ειπωθεί ότι αν η φύση επιλέγει ποιοι θα επιβιώσουν, η κοινωνία επιλέγει ποιοι θα διαβιώσουν.

Φορέας κοινωνικής επιλογής αποτελεί ο καθένας μας. Κάθε δραστηριότητά μας σκοπεύει στην κατά το δυνατό βελτίωση των όρων διαβίωσης με βάση

υποκειμενικές αντιλήψεις και δίνει αξία και νόημα στην ύπαρξή μας. Ο κοινωνικός κύκλος, το επάγγελμα και ο τρόπος κατανάλωσης είναι παραδείγματα στα οποία καλούμαστε να επιλέξουμε από μια σειρά διαθέσιμων καταστάσεων και να ευνοήσουμε κάποιες από αυτές.

Περισσότερο δραστική όμως είναι η επιλογή της ομάδας συνολικά: η κοινή γνώμη, απόψεις και συμπεριφορές, η πνευματικότητα και τα αντανακλαστικά της μάζας και η πολιτική και οικονομική εξουσία ευνοούν ορισμένα άτομα, ιδεολογίες και προοπτικές που είναι συνήθως δύσκολο να τροποποιηθούν χωρίς να συμβεί μια σημαντική αλλαγή στα θεμέλια της κοινωνίας. Κάθε εποχή και περιοχή διαθέτει συγκεκριμένες αξίες και πρότυπα, η ορθότητα ή μη των οποίων δυστυχώς εκτιμάται πολύ αργότερα.

Για παράδειγμα, στο Μεσαίωνα το ελεύθερο πνεύμα στοίχισε τη ζωή σε αναρίθμητους ανθρώπους, ενώ σήμερα κάποιος που είναι υπεράνω της εφημέρειας και του υλισμού θεωρείται γραφικός και περιθωριακός. Ακόμα πιο σημαντική άσκηση κοινωνικής επιλογής λαμβάνει χώρα μυστικά από υψηλότερα και οργανωμένα διεθνή καθεστώτα που ελέγχουν οποιαδήποτε αλληλεπίδραση συμβαίνει στο φανερό ορίζοντα της μεγάλης μάζας. Ευνοούν

και συντηρούν αδρανοποιητικές για το πνεύμα και απάνθρωπες για το άτομο καταστάσεις επιδρώντας άμεσα ή έμμεσα σε κάθε τομέα: στην πολιτική επιβάλουν τη διαφθορά, στην παραγωγή τον αθέμιτο ανταγωνισμό και στην παιδεία τον σκοταδισμό.

Εδώ και εκατομμύρια χρόνια η Μητέρα Φύση εφαρμόζει, πολλές φορές με αγριότητα, το νόμο του ισχυροτέρου διατηρώντας έτσι την ισορροπία της επιβίωσης. Την ίδια συμπεριφορά τείνει να υιοθετεί και ο άνθρωπος στην κοινωνία, δεν γνωρίζει όμως ότι ένας από τους κυριότερους λόγους της ύπαρξής του είναι η αντικατάσταση αυτού από το "νόμο του Ανθρωπισμού" ο οποίος προτάσσει το απόλυτο της ανθρώπινης ύπαρξης και εξασφαλίζεται από μία ανυπέρβλητη δικλείδα: το καθαρό πνεύμα κυριαρχεί επί του κατώτερου όπως το φως κυριαρχεί επί του σκότους.-