Τα Άκρα της Κοινωνίας

Γράφει ο Βαγγέλης Τσούκας

Σε κάθε σύνολο ατόμων παρατηρείται ο ίδιος τρόπος κατανομής των χαρακτηριστικών τους: η μεγάλη μάζα συγκεντρώνεται σε μια ενδιάμεση κατάσταση που αντιστοιχεί στο μέσο όρο, ενώ εκατέρωθεν βρίσκονται τα μέλη
που διαθέτουν πιο ακραία χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα το σωματικό ανάστημα, το νοητικό πηλίκο, η οικονομική κατάσταση και οι προσωπικές απόψεις και προτιμήσεις ακολουθούν τέτοια κατανομή. Εξάλλου, κάθε κοινωνία έχει ανάγκη μιας οργανωμένης ιεραρχίας όπου μια ομάδα αναλαμβάνει την πολιτική ή/και οικονομική εξουσία και ανάλογα με την εποχή, τα ήθη, τις αξίες και το πνευματικό και πολιτιστικό επίπεδο του λαού, εφαρμόζονται διαφορετικά κριτήρια επιλογής και διαδοχής αρχόντων. Σε όλες, όμως, τις περιπτώσεις επιβάλλονται εκείνοι που διαθέτουν εκείνα τα ακραία χαρακτηριστικά και ικανότητες που τους ευνοούν στο εκάστοτε σύστημα αξιών και ιδανικών.

Στη σημερινή κοινωνία, σε παγκόσμιο επίπεδο υιοθετούνται εκτεταμένα και σε κάθε τομέα αρνητικά πρότυπα, αλλοτριωτικές αξίες, απάνθρωπες συμπεριφορές και επιφανειακοί σκοποί. Ορισμένοι από αυτούς είναι η ψευδαίσθηση κατοχής της ύλης και ο ετεροκαθορισμός από αυτήν, η εκμετάλλευση του ανθρώπινου κόπου και ανάγκης και η απομάκρυνση από τον ισορροπημένο πνευματικό πολιτισμό. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον αναμενόμενο είναι να ηγούνται οι τυχοδιώκτες, οι μηχανορράφοι, οι διπρόσωποι και οι επιφανειακοί, καθώς αυτές οι συμπεριφορές θεωρούνται πρότυπες και αναζητούνται και, μάλιστα όσο περισσότερο τις διαθέτει ένα άτομο, τόσο υψηλότερη θέση τείνει να καταλάβει. Αντίθετα, στο κατώτερο επίπεδο συγκεντρώνονται συνήθως όσοι διακατέχονται από ανθρωπιστική ηθική, ταπεινότητα, αυτοκυριαρχία και υψηλά ιδανικά. Ωστόσο, σε έναν ανώτερο πολιτισμό, όπως ο κλασικός Ελληνικός, θα ίσχυε ακριβώς το αντίστροφο και την εξουσία θα κατείχαν οι "καλοί καγαθοί", ακριβώς όπως σε μια μεταβολή της παράταξης οι "έσχατοι έσονται πρώτοι".

Το παράδοξο της σημερινής εποχής δεν οφείλεται σε συγκεκριμένη ανικανότητα του ανθρώπου αλλά οργανώνεται, προωθείται, εκτελείται και τελικά επιβάλλεται με προσεκτικά βήματα που προκύπτουν μετά από εξαντλητική μελέτη και χειρισμό της ψυχοπνευματικής του υπόστασης. Μια σειρά από θεσμικούς και μη παράγοντες, όπως πολιτικοί, "managers", μεσάζοντες, σύμβουλοι, καθηγητές και καλλιτέχνες, συμμετέχουν, άλλοτε εσκεμμένα και άλλοτε εν αγνοία τους, σε ένα θέατρο που διαδραματίζεται και ακολουθεί το άτομο παντού και πάντα, από το σχολείο, στο σπίτι, στην εργασία και τη διασκέδαση. Καταβάλλεται τεράστια προσπάθεια για τη διάλυση του προτύπου του ισορροπημένου ανθρώπου, για την καλλιέργεια καταστροφικής και αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς και για τη διάσπαση της προσοχής μέσω της δημιουργίας θορύβου και της ενασχόλησης με ανούσια ζητήματα. Η λύση αποτελεί απλά η αγνόηση όλων των πλασματικών επιδράσεων, με σκοπό το ελεύθερο πνεύμα αυθόρμητα να αυτο-οργανωθεί και να οδηγήσει στην ολοκλήρωση.