Σήμα και Θόρυβος

Γράφει ο Βαγγέλης Τσούκας


Στις επιστήμες των ηλεκτρονικής και των τηλεπικοινωνιών διακρίνονται δύο ποιότητες πληροφορίας που μεταδίδονται
και επεξεργάζονται: εκείνες που μεταφέρουν χρήσιμα δεδομένα και σημαντικά νοήματα και ονομάζονται καθαρό Σήμα και εκείνες που είναι τυχαίες, επιμολύνουν τα δεδομένα και λέγονται Θόρυβος. 
Ο θόρυβος αναμιγνύεται με το σήμα αλλοιώνοντάς το, με αποτέλεσμα το τελευταίο να γίνεται δύσκολα διακριτό και να καθίσταται δυσχερής η λήψη του. Πέραν ενός ορίου, μάλιστα, ο θόρυβος μπορεί να αυξηθεί τόσο πολύ, ώστε να "πνίξει" πλήρως το σήμα, το οποίο είναι αδύνατον πια να ανακτηθεί. Για παράδειγμα, ένας ψίθυρος είναι αντιληπτός σε ένα
ήσυχο δωμάτιο, πιο δύσκολα μέσα σε ένα αυτοκίνητο, ενώ είναι αδύνατον να ακουστεί στη μέση ενός πολύβοου δρόμου.

Αντίστοιχα και η πνευματική ζωή του ανθρώπου διακρίνεται από χρήσιμες και βλαπτικές σκέψεις, επιδράσεις και συμπεράσματα. Ιδανικά, το πνεύμα οφείλει να είναι καθαρό και να αντιλαμβάνεται, να επεξεργάζεται και να συμπεραίνει απερίσπαστο από φθαρτικές επιδράσεις που διασπούν την προσοχή, αποπροσανατολίζουν την κρίση και οδηγούν σε λανθασμένα


και υποκινούμενα συμπεράσματα. Οι τελευταίες μπορεί να προέρχονται από μια ποικιλία πηγών. Ιδιαίτερα στη σημερινή πολύπλοκη κοινωνία εκπέμπονται ισχυρά σήματα πνευματικού θορύβου που προσπαθούν να καλύψουν την πηγαία και ανεξάρτητη ανθρώπινη σκέψη. Η συνεχής προβολή και ανανέωση ανούσιων ειδήσεων και εικόνων που παράγονται και μεταδίδονται σε τακτική βάση από τα μέσα ενημέρωσης, η διαρκής δημιουργία συναισθημάτων φόβου, οργής και χαράς με μια σειρά πλασματικών ερεθισμάτων και η καλλιέργεια παθών και φανατισμών οδηγούν στην αλλοτρίωση και την αποχαύνωση. Ακόμα και ο ενοχλητικός ακουστικός θόρυβος από
την κίνηση και την πολυκοσμία των πυκνοκατοικημένων πόλεων οδηγεί στη διαταραχή της σκέψης. Επιμελώς, δε, αποκρύπτονται οι σημαντικές κλασικές γνώσεις που δημιουργούν νοήμονες και ανεξάρτητους πολίτες.



Στην περίπτωση των τηλεπικοινωνιών χρησιμοποιούνται δύο είδη τεχνικών για τη διάκριση του σήματος από το θόρυβο. Η αύξηση του σήματος γίνεται, μεταξύ άλλων, με τη χρήση
μεγαλύτερων κεραιών, ενώ η μείωση του θορύβου επιτυγχάνεται με τη βελτίωση του καναλιού επικοινωνίας και τη χρήση κατάλληλων φίλτρων διέλευσης. Αντίστοιχα, και στο πνευματικό επίπεδο η χρήσιμη σκέψη πρέπει να ενισχυθεί με την ανάπτυξη των νοητικών "κεραιών" του ανθρώπου για καλύτερη λήψη της ανθρωπιστικής γνώσης και καλλιέργειας, η οποία εδώ και 100 χρόνια εξαλείφεται σταδιακά, μετά από την κορύφωσή της κατά τη διάρκεια του Διαφωτισμού. Ιδιαίτερη
σημασία έχει, όμως, και η αδρανοποίηση των ισχυρών διασαστικών επιδράσεων του πολιτιστικού περιβάλλοντος που έχουν πολλαπλάσια ένταση. Σήμερα, ο άνθρωπος δεν επικοινωνεί με την εσωτερική, ανώτερη φύση του, παρά μόνο με τους έξωθεν καθοδηγητές του, αλλά, και αν ακόμα του επιτρεπόταν, δεν θα γνώριζε τι να της αναφέρει.-