H Διαχείριση του Κινδύνου

Γράφει ο Βαγγέλης τσούκας

Ο επιστημονικός και επαγγελματικός κλάδος της Διοίκησης αποτελεί ανέκαθεν τη βάση κάθε οικονομικής και πολιτικής δραστηριότητας, αφού καθορίζει τη γενική και ειδική στρατηγική για επίτευξη μεγαλόπνοων έργων. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, λόγω της αυξημένης πολυπλοκότητας των κοινωνικών φαινομένων, ο ρόλος της Διοίκησης είναι πολύ σημαντικός και χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη ευαισθησία σε σχέση με εκείνον των εκτελεστικών οργάνων που υλοποιούν τις οδηγίες. Διαφόρων ειδών πολιτικοί, οικονομολόγοι, σύμβουλοι, managers και "ειδικοί" αναλαμβάνουν διευθυντικές θέσεις σε κυβερνήσεις, οργανισμούς, τράπεζες και εταιρίες και η καθημερινή τους ενασχόληση αποτελεί η λήψη αποφάσεων για κρίσιμα ζητήματα που θα καθορίσουν το μέλλον του κόσμου. Καλούνται σε κάθε περίσταση να μεγιστοποιήσουν το όφελος αναλύοντας και συνθέτοντας αντικρουόμενα φαινόμενα και εκτιμώντας τον εκάστοτε κίνδυνο που προκύπτει από καθένα από αυτά.


Η ανάλυση και διαχείριση του κινδύνου αποτελεί τη βασική μέθοδο βελτιστοποίησης κάθε πολιτικής ή οργάνωσης. Ορίζεται ως η ταυτοποίηση και εκτίμηση των απειλών μιας κατάστασης και η λήψη μέτρων για τον έλεγχο και την αποφυγή τους. Όσο πιο σημαντική είναι μια δραστηριότητα, τόσο πιο κρίσιμη θεωρείται η ανάλυση των κινδύνων που υπεισέρχονται, ιδιαίτερα εκεί όπου τίθεται σε κίνδυνο η ζωή ανθρώπων. Για παράδειγμα η κατασκευή και λειτουργία έργων υποδομής και άλλων πολύπλοκων δραστηριοτήτων, όπως πχ. πυρηνικά εργοστάσια, λαμβάνουν υπόψιν τους μια πληθώρα διαφορετικών πηγών κινδύνου. Στον καθορισμό της οικονομικής πολιτικής λαμβάνει χώρα, επίσης, η ανάλυση κινδύνου, αυτή τη φορά του χρηματο-οικονομικού. Αφορά μία από τις χειρότερες εφαρμογές της μεθόδου, καθώς μεριμνά μόνο για το κεφάλαιο και όχι για το εργατικό δυναμικό και τα συμφέροντα της μάζας και στο όνομά της λάμβάνονται καταστροφικές αποφάσεις για ολόκληρα έθνη και κοινωνικές τάξεις. Για παράδειγμα, ένας εκτιμητής, όπως ένας οίκος αξιολόγησης ή μία διεθνής επιτροπή κρίνει αυθαίρετα ότι το βιοτικό επίπεδο ενός έθνους πρέπει να μειωθεί για να προστατευτούν οι επενδύσεις και οι δανειστές του και παρουσιάζει μεθοδευμένες στατιστικές αναλύσεις, χωρίς να λαμβάνει υπόψιν ότι αναφέρεται σε ανθρώπους, αλλά σε ζώα, όπως ακριβώς έπραξε κάποτε το Τρίτο Ράιχ για τους Εβραίους.

Στην Ελλάδα κάθε είδους διοικητική λειτουργία είναι ιδιαίτερα αγαπητή, γιατί η πνευματική υπόσταση του Έλληνα ευνοεί την προσφορά και όχι τη λήψη οδηγιών, όπως επίσης και απολαμβάνει συνήθως τις πιο υψηλές αμοιβές. Οι περισσότερες τοποθετήσεις, όμως, καθορίζονται με ταγμένα πολιτικά κριτήρια από τους κόλπους της εκάστοτε κυβέρνησης σε υπουργεία, επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, νοσοκομεία και άλλους δημόσιους και μη οργανισμούς. Το έργο δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολο, αφού δεν πραγματοποιείται πια καμία ουσιαστική οικονομική ανάπτυξη, αλλά αναδιανομή κάθε φορά δεδομένων κρατικών κονδυλίων με αυθαίρετα και κεκαλυμμένα κριτήρια. Εκείνο, όμως, που έχουν αποτύχει να αναγνωρίσουν οι διαχειριστές όλου του κόσμου είναι ότι ο κίνδυνος δεν είναι μήπως προσβληθούν τα ολιγαρχικά συμφέροντα, αλλά ότι χωρίς Ανθρωπισμό μπορεί κάποτε να βρεθούν αντιμέτωποι με την κενότητα της ύπαρξής τους.