Μπρος Γκρεμός και Πίσω Ρέμα

Ένα εθνικό δημοψήφισμα αποτελεί εργαλείο καθολικής αναγνώρισης και χρησιμότητας, καθώς αντιστοιχεί στην άσκηση της ιδανικής άμεσης δημοκρατίας, όπως περίπου λειτουργούσε στην Αρχαία Αθήνα. Μειονεκτήματα αποτελούν ότι περιορίζεται σε ένα γενικό και στενό τμήμα της πολιτικής και ότι είναι δύσκολα επαναλήψιμο. Ωστόσο, το επικείμενο Δημοψήφισμα για την αποδοχή ή όχι από τον Ελληνικό λαό των οικονομικών μέτρων των δανειστικών Θεσμών διαθέτει αμφιλεγόμενα χαρακτηριστικά και εγείρει σοβαρά ερωτήματα.

Από την Κυβέρνηση υποστηρίζεται ανοικτά μια απάντηση, ενώ η άλλη πιθανώς να οδηγήσει στην ανατροπή της, συνεπώς το δίλημμα μετατρέπεται σε υποκατάστατο εθνικών εκλογών και αυτό είναι λάθος, αφού ένα δημοψήφισμα οφείλει να τίθεται έτσι, ώστε να μπορεί να ακολουθηθεί κάθε του αποτέλεσμα. Επίσης, τίθεται στην εκπνοή μιας πολύμηνης διαπραγμάτευσης αιφνιδιάζοντας τόσο το λαό, όσο και τους δανειστές, ενώ οι συνέπειες και τα οφέλη κάθε έκβασης είναι δύσκολο να προβλεφθούν. Ο τρόπος έκφρασης του ερωτήματος είναι κεκαλυμμένος και φορτισμένος, ενώ στην πραγματικότητα περιλαμβάνει επιμέρους προτάσεις, στις οποίες κάποιος μπορεί να έχει διαφορετικές απόψεις (πχ. ΦΠΑ και συντάξεις). Άλλωστε, οι διαφορές των προτάσεων, όπως τουλάχιστον ανακοινώθηκαν, φαίνονται ελάχιστες με συνέπεια για κάποιους να αμφισβητείται η ίδια η αναγκαιότητα της ψηφοφορίας. 

Ένα δημοψήφισμα φέρει τη δυαδική λογική Ν/Ο, όπου εξαφανίζεται οποιαδήποτε ενδιάμεση ή σχετική προσέγγιση. Ωστόσο, ο λαός θα μοιραστεί ανάμεσα στις δύο απόψεις και η συνισταμένη απάντησή του θα ισοδυναμεί με ένα "μπορεί", "ίσως" ή "μάλλον". Ιδιαίτερα για τόσο σημαντικά και σύνθετα εθνικά θέματα, η απόφαση οφείλει να είναι των, υποτίθεται, έμπειρων και γνωστικών εκπροσώπων του. Επίσης, τοποθετεί και καλλιεργεί, για ακόμα μία φορά, συνθήκες εθνικού διχασμού και αμφίρροπης διαμάχης, ενώ οδηγεί σε ταλάντευση ακραίων θέσεων και σε άλλα θέματα, όπως πχ. "Είναι οι Έλληνες άξιος, περιούσιος λαός ή κλέφτες, τεμπέληδες και απατεώνες;", τα οποία δεν έχουν μονοσήμαντη απάντηση. Εξάλλου, υπάρχουν πολύ σημαντικότερα ερωτήματα για τα οποία δε ζητήθηκε ποτέ η γνώμη του λαού, όπως πχ. "Συμφωνείτε με τη νοοτροπία του Ελληνικού κράτους τα τελευταία 30 χρόνια;", των οποίων το αποτέλεσμα θα έφερνε ουσιαστική αλλαγή. Τελικά, η έκβαση, όπως σε κάθε αναμέτρηση τέτοιου τύπου, θα κριθεί με μικρή διαφορά ποσοστού, η οποία θα διαμορφωθεί από την κατηγορία των αναποφάσιστων, πολιτικά αμόρφωτων ή ανενημέρωτων πολιτών που εύκολα χαλιναγωγούνται. Δεν έχει σημασία η μεμονωμένη ψήφος, αλλά η συνισταμένη της πολιτικής παιδείας του έθνους, η οποία δεν αλλάζει την τελευταία στιγμή.

Με αφαιρετική προσέγγιση διαπιστώνονται τραγικές ιδεολογικές ομοιότητες της παρούσας κατάστασης με το εθνικό μας "ταμπού", τον εμφύλιο πόλεμο του 1946. Όπως και τότε, έτσι και τώρα, προοδευτικοί με χαρακτήρα επαναστάτη και ερείσματα από την ανατολή μάχονται έναντι συντηρητικών φιλοδυτικών, τους οποίους κατηγορούν ότι τα τελευταία χρόνια έδρασαν προδοτικά σε συνεργασία με ξένους. Αν ισχύει η έκφραση "η ιστορία επαναλαμβάνεται", τότε δύο συμπεράσματα προκύπτουν: η όλη διαδικασία επιβάλλεται από εξωγενείς πηγές κυρίως για παραδειγματισμό των υπολοίπων κρατών, και, ανεξαρτήτως αποτελέσματος, είναι προδιαγεγραμμένο ότι θα επικρατήσει μια Ευρωπαϊκή πορεία. Σε κάθε περίπτωση, η ενδεικτική αντίδραση στο διεθνές Θέατρο του παραλόγου, το οποίο στήνεται με τραγικούς κομπάρσους τους Έλληνες πολίτες, θα ήταν να υψωθεί από αυτούς ενώπιον των υπολοίπων λαών ένας τεράστιος πνευματικός καθρέπτης, ώστε οι ισχυροί σκηνοθέτες και οι δραματικοί πρωταγωνιστές να αντικρίσουν τον παρασιτικό, αστείο και αδιέξοδο εαυτό τους.-