Η Κρατική Εξουσία

Γράφει ο Βαγγέλης Τσούκας

Σε κάθε κοινωνία είναι απαραίτητη η διάκριση των εξουσιών με σκοπό την ομαλή συμβίωση και λειτουργία του συνόλου, οι οποίες συνήθως καθορίζονται με σχετικούς νόμους. Στη σύγχρονη εποχή το Σύνταγμα αποτελεί τον ανώτατο νόμο σχεδόν σε όλα τα κράτη του κόσμου και σε αυτό καθορίζονται ρητά τρία είδη εξουσιών ή, σωστότερα, λειτουργιών:




1) η νομοθετική, που θεσπίζει τους νόμους και ασκείται από το Κοινοβούλιο και τον Πρόεδρος της Δημοκρατίας
2) η δικαστική, που ερμηνεύει τους νόμους, αποδίδει δικαιοσύνη και ασκείται από τα δικαστήρια, και

Οι λειτουργίες αυτές συστάθηκαν με σκοπό να υπάρχει εξισορρόπηση της εξουσίας μεταξύ τους, αλλά συμβαίνει και σημαντική αλληλοεπικάλυψη, ιδιαίτερα της εκτελεστικής με τις υπόλοιπες. Για παράδειγμα, η δικαστική απαιτεί από την Κυβέρνηση τους μισθούς των λειτουργών της (δικαστών), καθώς και τη συνεισφορά των οργάνων επιβολής του νόμου (αστυνομία).
3) η εκτελεστική, η οποία αποτελεί τη δημόσια διοίκηση και έχει σκοπό τη ρύθμιση και εξυπηρέτηση των αναγκών της κοινωνίας. Η τελευταία ασκείται από την Κυβέρνηση.


Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, όμως, η ικανότητα της κρατικής εξουσίας να υπηρετεί τα συμφέροντα του πολίτη περιορίζεται όλο και περισσότερο, καθώς εξωγενείς παράγοντες παρεμβαίνουν και διεκδικούν ολοένα και περισσότερο το δικό τους μερίδιο. Για παράδειγμα, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης έχουν τόσο σημαντική επίδραση, που αναφέρονται ως "τέταρτη εξουσία" για να δηλώσουν το γεγονός ότι δρουν ανεξάρτητα και σχεδόν ανεξέλεγκτα. Ακόμα ισχυρότερη, αλλά λιγότερο φανερή θέση στην ιεραρχία κατέχει το πιστωτικό-τραπεζικό σύστημα, στο οποίο ανήκει και το μεγαλύτερο μέρος της βιομηχανίας και των υπηρεσιών. Η δράση του υποτίθεται ότι υπόκειται στον έλεγχο κρατικών οργάνων, όπως την Τράπεζα της Ελλάδος, αλλά οι σχέσεις μεταξύ τους είναι πολύπλοκες και συχνά παρακάμπτουν τους νόμους, ακόμα και το Σύνταγμα. Επίσης, σε περιφερειακά και αδύναμα κράτη προστίθεται η εξωγενής παρέμβαση των ανεπτυγμένων χωρών, που άμεσα ή έμμεσα επιβάλουν και απαιτούν την εξυπηρέτηση δικών τους σκοπιμοτήτων. Για παράδειγμα, η Ελλάδα διατηρείται σταθερή δύναμη στα Βαλκάνια με αντάλλαγμα να εξυπηρετεί συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων, όπως οι ΗΠΑ και η Γερμανία.

Δυστυχώς, η ισχύς των εξωγενών παραγόντων είναι τόσο μεγάλη που καταφέρνουν να εισχωρούν στους κόλπους του κράτους και να επηρεάζουν, έτσι, άμεσα τη δράση του. Ενώ υπάρχει η αντίληψη ότι το κράτος στοχεύει με κάθε μέσο να διαφυλάξει τα συμφέροντα της μεγάλης μάζας, στο παρασκήνιο δρα συνεργατικά με τους αντιπάλους της. Στο συνηθισμένο σενάριο, ο υπέρογκος δανεισμός από τις διεθνείς τράπεζες παραδίδει σε αυτές την χάραξη της οικονομικής πολιτικής, φυσικά εναντίον της κοινωνίας, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης συγκρατούν και αποπροσανατολίζουν την κοινή γνώμη, ενώ το ίδιο το κράτος, όχι μόνο αποτελεί παρατηρητή, αλλά και επαυξάνει το αποτέλεσμα. Βέβαια, την έσχατη εξουσία κατέχει ο λαός, αφού η συντριπτική του πλειοψηφία μπορεί να νικήσει οποιαδήποτε αντίθετη αρχή, ενεργοποιείται, όμως, μόνο εφόσον αυτός αποκτήσει την κατάλληλη πολιτική και ανθρωπιστική παιδεία.-