ΓΕΩΤ.Ε.Ε./Π.Δ.Μ.: Απόψεις - προτάσεις για την εφαρμογή του Μέτρου των «Νέων Γεωργών» του Π.Α.Α. 2014-2020

Το Περιφερειακό Παράρτημα Δυτικής Μακεδονίας του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΓΕΩΤ.Ε.Ε/Π.Δ.Μ) σε συνεργασία με το Γεωπονικό Σύλλογο Ν. Κοζάνης, ενόψει της ενεργοποίησης του Μέτρου των Νέων Γεωργών (Ν.Γ.) του Π.Α.Α. 2014-2020, διοργάνωσαν συνάντηση – διαβούλευση επί του θέματος στις 26 Απριλίου 2016 στην Κοζάνη, με την ενεργό συμμετοχή υπηρεσιακών παραγόντων και πλήθους Γεωπόνων – Μελετητών από ολόκληρη τη Δυτική Μακεδονία.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης εκφράστηκε η έντονη

ανησυχία και ο προβληματισμός για το αν και κατά πόσο θα καταστεί εφικτή η ομαλή υλοποίηση του Προγράμματος Ν.Γ. και η επίτευξη των τελικών στόχων του, δεδομένου ότι τα χρονικά περιθώρια για την προετοιμασία, ενημέρωση και κατάθεση προτάσεων των ενδιαφερομένων είναι ιδιαίτερα στενά. Έγινε σαφές ότι οι δυνητικοί δικαιούχοι του Προγράμματος Ν.Γ. καθώς και οι Γεωπόνοι – Μελετητές, βρίσκονται με την πλάτη στον τοίχο καθώς το Πρόγραμμα Ν.Γ. μπορεί τυπικά να ‘’ανοίγει’’ τον Σεπτέμβριο αλλά ουσιαστικά ‘’κλείνει’’ στις 15 Μαΐου 2016, που είναι και η καταληκτική ημερομηνία υποβολής δηλώσεων ΟΣΔΕ.

Είναι προφανές ότι απαιτείται πολύμηνη παράταση στο χρόνο υποβολής των δηλώσεων ΟΣΔΕ, προκειμένου να υπάρξει ο απαραίτητος από κάθε άποψη χρόνος, για να γίνουν διορθώσεις και να δοθούν διευκρινήσεις σε μια σειρά από θέματα που δημιουργούν θολή εικόνα και εμπόδια στην ορθή και έγκαιρη ενημέρωση - προετοιμασία των ενδιαφερομένων.

Συγκεκριμένα οι διορθώσεις και διευκρινήσεις αφορούν τα εξής:

1.      Δεν συμπεριλαμβάνονται στους Συντελεστές Τυπικής Απόδοσης μεγάλες κατηγορίες καλλιεργειών και εκτροφών, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, όπως είναι τα Γουνοφόρα ζώα, Σαλιγκάρια και Super Foods (Ιπποφαές, Κρανιά, Goji-Berry).

2.      Χρειάζεται μεγαλύτερη εξειδίκευση των Συντελεστών Τυπικής Απόδοσης καθώς η μεγάλη ομαδοποίηση καλλιεργειών δημιουργεί στρεβλώσεις ως προς την πραγματική οικονομική απόδοση των καλλιεργειών, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στην περίπτωση του Κρόκου σε σχέση με τα υπόλοιπα Αρωματικά φυτά, των διαφόρων ποικιλιών Φασολιών (με υποστύλωση, καθιστά κ.α.), της Μηδικής σε σχέση με τα Κοφτολίβαδα και τα Λοιπά κτηνοτροφικά φυτά, καθώς και των Δενδρωδών καλλιεργειών.

3.      Δεν μπορεί να προσδιοριστεί η τελική βαθμολογία του κάθε δικαιούχου καθώς δεν έχει εξειδικευθεί η βαθμολόγηση των κριτηρίων που αφορούν τους τομείς προτεραιότητας των Περιφερειών για την υφιστάμενη και τη μελλοντική κατάσταση.

4.      Ομοίως δεν μπορεί να προσδιοριστεί η τελική βαθμολογία του κάθε δικαιούχου καθώς πρέπει να διευκρινιστεί ποιες είναι οι καλλιέργειες των φυτών που είναι ανθεκτικά στις κλιματικές αλλαγές.

5.      Υπάρχει μεγάλη δυσκολία στην συγκέντρωση του ελάχιστου ορίου 45% επί της μέγιστης βαθμολογίας. Είναι απαραίτητη η αναπροσαρμογή του ορίου προς τα κάτω αν όχι η κατάργησή του, δεδομένου ότι η συγκριτική βαθμολόγηση εκ των πραγμάτων θα οδηγήσει στην έγκριση των καλύτερων προτάσεων και στην ασφαλή απορρόφηση όλων των πόρων του Μέτρου.

6.      Επειδή ένας σημαντικός αριθμός νέων γεωργών εν αναμονή της προκήρυξης του Προγράμματος Ν.Γ. υπέβαλε δήλωση ΟΣΔΕ για πρώτη φορά το 2015, είναι σκόπιμο να αλλάξει ο περιορισμός εγκατάστασης πριν την ημερομηνία υποβολής της αίτησης ενίσχυσης από δώδεκα (12) σε δεκαοκτώ (18) μήνες, προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα υποβολής προτάσεων και σ’ αυτή την κατηγορία νέων γεωργών.

7.      Είναι απαραίτητο να διευκρινιστεί το πότε θεωρείται ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις εγγραφής στο ΜΑΑΕ, ούτως ώστε να μπορεί να προσδιοριστεί η ημερομηνία πρώτης εγκατάστασης. Υπάρχει κίνδυνος να αποκλειστεί υποψήφιος από το πρόγραμμα ο οποίος είχε δηλώσει μόνο το 2015 μικρό μέγεθος εκμετάλλευσης και αντίθετα να γίνει δεκτός υποψήφιος που δήλωνε επί σειρά ετών σημαντικό μέγεθος εκμετάλλευσης και είχε και εξωγεωργική απασχόληση. Συγκεκριμένα έχοντας υπόψη τους όρους εγγραφής στο ΜΑΑΕ, όπως αυτοί αναφέρονται στο Άρθρο 2,  παρ. ζ της προδημοσίευσης, τότε όσοι υποψήφιοι έκαναν δήλωση καλλιέργειας από το 2015 ή και νωρίτερα, και δεν είχαν άλλη μόνιμη απασχόληση, τότε πληρούσαν τους όρους εγγραφής στο ΜΑΑΕ ως επαγγελματίες νεοεισερχόμενοι αγρότες. Αντίθετα όσοι είχαν στο παρελθόν μόνιμη εξωαγροτική απασχόληση (π.χ εμπορική δραστηριότητα με ασφάλιση στον ΟΑΕΕ) και ταυτόχρονα έκαναν και δηλώσεις καλλιέργειας από το 2015 ή και νωρίτερα, δεν πληρούσαν τους όρους εγγραφής στο ΜΑΑΕ ως επαγγελματίες αγρότες τα προηγούμενα έτη, όμως το 2016 κάνοντας διακοπή της εξωαγροτικής τους απασχόλησης, μπορούν να γραφούν στο ΜΑΑΕ ως επαγγελματίες νεοεισερχόμενοι αγρότες και να υποβάλλουν αίτηση ένταξης στο Μέτρο (!)

8.      Δεν είναι σαφές και είναι απαραίτητο να διευκρινιστεί εάν μπορούν να ενταχθούν περισσότεροι του ενός Νέοι Αγρότες ανά Νομικό Πρόσωπο, οι οποίοι αθροιστικά κατέχουν ποσοστό μεγαλύτερο του 51% επί του μετοχικού κεφαλαίου του Νομικού Προσώπου ή εάν ανά Νομικό Πρόσωπο μπορεί να ενταχθεί μόνο ένας Νέος αγρότης ο οποίος κατέχει ποσοστό επί του μετοχικού κεφαλαίου μεγαλύτερο του 51% του Νομικού Προσώπου.

9.      Επίσης πρέπει να διευκρινιστεί εάν στις εκμεταλλεύσεις Νομικών Προσώπων θα λαμβάνεται υπόψη η δυναμικότητα της εκμετάλλευσης, εκφρασμένη σε τυπική απόδοση, στο σύνολο της εκμετάλλευσης ή η δυναμικότητα της εκμετάλλευσης που αναλογεί στον υποψήφιο νέο αγρότη, σύμφωνα με το ποσοστό συμμετοχής του στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρίας.

10.   Πρέπει να διευκρινιστεί εάν για τον υπολογισμό της Τυπικής Απόδοσης στην αιγοπροβατοτροφία θα λαμβάνονται υπόψη ζώα θηλυκά αναπαραγωγής, τα οποία έχουν ηλικία μεταξύ 4 και 12 μηνών, όπως είχε γίνει στη προηγούμενη προκήρυξη του προγράμματος. Αν ναι, σε ποια κατηγορία των δεικτών Τυπικής Απόδοσης θα καταταχθούν; "Πρόβατα / Αίγες θηλυκά Αναπαραγωγής" ή "Λοιπά Προβατοειδή / Αιγοειδή"; Να σημειώσουμε εδώ το πόσο δύσκολο είναι να αποκτηθούν ενήλικα ζώα (άνω των 12 μηνών) από τους νέους αγρότες, γιατί οι ιδιοκτήτες κοπαδιών χρειάζονται τα ενήλικα ζώα για την μίσθωση βοσκοτόπου και την ενεργοποίηση δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης, οπότε δεν πωλούν ενήλικα ζώα πλην σπανίων περιπτώσεων. Αλλά και ο αριθμός Αρνιών / κατσικών είναι περιορισμένος και η κατάταξη τους στη κατηγορία "Λοιπά Προβατοειδή / Αιγοειδή" θα ανεβάσει τον minimum αριθμό ζώων για ένταξη από 87 σε 136 στη προβατοτροφία και από 97 σε 143 στην αιγοτροφία. Οπότε ο κίνδυνος να μην μπορέσουν να ενταχθούν κτηνοτρόφοι σε ικανοποιητικό αριθμό, στον προωθούμενο κλάδο της αιγοπροβατροφίας είναι υπαρκτός.

Επιπλέον των παραπάνω θεωρούμε ότι είναι εκ των ων ουκ άνευ να αναφερθεί η αναγκαιότητα πρόβλεψης της υποχρεωτικής υπογραφής Γεωτεχνικού Συμβούλου στις υποβαλλόμενες προτάσεις του Μέτρου. Διασφαλίζεται κατ’ αυτό τον τρόπο τόσο η ορθότητα, η εγκυρότητα και ο ρεαλισμός του επιχειρηματικού σχεδίου του εν δυνάμει δικαιούχου, όσο και η καταβολή στο Ελληνικό Δημόσιο των προβλεπόμενων φορολογικών εισφορών.

Με την προσδοκία ότι οι προτάσεις μας θα συμβάλλουν στην απρόσκοπτη υλοποίηση του Μέτρου και τελικά στην επίτευξη της ανάπτυξης του αγροτικού χώρου, παραμένουμε στη διάθεση σας για κάθε διευκρίνιση ή συνεργασία επί του θέματος.

Ο Πρόεδρος της Δ.Ε.  

ΓΕΩΤ.Ε.Ε. / Π.Δ.Μ. 

Θεόδωρος Γ. Σιόγκας