Άγχος αποχωρισμού

Γράφει η  Ράνια Τοπτσόγλου*

Άγχος αποχωρισμού ονομάζουμε τις έντονες αντιδράσεις που έχουν τα μικρά παιδιά όταν απομακρύνεται από κοντά τους το πρόσωπο που κυρίως τα φροντίζει, όπως για παράδειγμα η μητέρα ή ο πατέρας τους.

Τα παιδιά συνήθως εκδηλώνουν άγχος αποχωρισμού για πρώτη φορά στην ηλικία των 7 με 8 μηνών, το οποίο, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να συνεχίσει να υπάρχει ακόμα και μέχρι την ηλικία των τεσσάρων ετών. Στο συγκεκριμένο αναπτυξιακό στάδιο το παιδί είναι εξαιρετικά ανήσυχο και κλαίει σπαραχτικά όταν ο γονιός απομακρύνεται από το οπτικό του πεδίο, καθώς δεν έχει συνειδητοποιήσει ότι αυτή η απομάκρυνση είναι προσωρινή και ο γονιός θα επιστρέψει. Αρχίζει να το συνειδητοποιεί μόνο κατά τα τέλη του δεύτερου έτους, όπου αντιμετωπίζει ψυχραιμότερα την απομάκρυνση των αγαπημένων του προσώπων.

Βέβαια, η αλήθεια είναι ότι παρόμοιο άγχος βιώνουν και οι γονείς, οι οποίοι από τη μία πρέπει να λείψουν, αλλά από την άλλη βλέπουν το παιδί τους να κλαίει και γεμάτοι ενοχές το αφήνουν στα χέρια κάποιου άλλου, είτε αυτός ο άλλος είναι κάποιο οικείο πρόσωπο, όπως η γιαγιά, είτε ο παιδικός σταθμός. Για αυτό το λόγο πρέπει και οι ίδιοι να προετοιμαστούν κατάλληλα, ώστε να βοηθήσουν τόσο τους εαυτούς τους, όσο και το παιδί να προσαρμοστεί στην καινούρια κατάσταση.

Τι μπορούμε να κάνουμε;

– Αρχικά προσπαθήστε να παραμείνετε ψύχραιμοι κατά την αποχώρησή σας. Χαιρετίστε το παιδί τρυφερά και σύντομα, λέγοντάς του πότε θα γυρίσετε και ποιος θα είναι κοντά του όσο εσείς λείπετε. Όσο σκληρό κι αν ακούγεται, μη λυγίσετε από τα πιθανά κλάματά του, καθώς μετά θα είναι ακόμα δυσκολότερο να απομακρυνθείτε. Σκεφτείτε ότι το αφήνετε σε καλά χέρια και ότι το πιθανότερο είναι μετά από λίγο να σταματήσει να κλαίει.

– Θυμηθείτε ότι το παιδί μπορεί να δυσανασχετήσει ακόμα κι αν εσείς βρεθείτε για λίγο σε άλλο δωμάτιο. Ενημερώστε το πού θα πάτε και αν αρχίσει να κλαίει μόλις σταματήσει να σας βλέπει, μην τρέξετε αμέσως κοντά του, αλλά μιλήστε του αρχικά από μακριά για να σας ακούσει και να καταλάβει ότι είστε τριγύρω.

– Αν ο αποχωρισμός συμβαίνει επειδή το παιδί θα πάει σε παιδικό σταθμό, είναι καλό να τον επισκεφθείτε κάποιες φορές πριν την πρώτη μέρα, προκειμένου να εξοικειωθεί με το χώρο και τα πρόσωπα. Αντίστοιχα, αν το παιδί μείνει στο σπίτι με κάποιο άλλο πρόσωπο, θα του κάνει καλό να σας δει κάποιες φορές μαζί του, προκειμένου να νιώσει την ίδια ασφάλεια που νιώθει και μαζί σας.

– Πολλές φορές ένα αντικείμενο, όπως η κουβερτούλα του ή το αρκουδάκι του μπορεί να λειτουργήσει ευεργετικά, καθώς το παιδί θα νιώθει πιο ήρεμο και θα δυσκολευτεί ίσως λιγότερο να σας αποχωριστεί.

– Μη φύγετε απροειδοποίητα ή όταν κοιμάται, καθώς θα τρομάξει περισσότερο όταν συνειδητοποιήσει ότι δεν είστε εκεί.

– Επίσης, κάτι πολύ βοηθητικό είναι να φέρνετε το παιδί σε επαφή με άλλα πρόσωπα από την αρχή, καθώς έτσι θα συνηθίζει την ύπαρξή τους και δε θα είναι προσκολλημένο πάνω σας.

– Τέλος, να έχετε στο μυαλό σας ότι τα παιδιά αντιλαμβάνονται τα συναισθήματά μας. Όσο λοιπόν πιο ήρεμοι και πιο αποφασισμένοι είστε όταν το αποχωρίζεστε, τόσο γρηγορότερα θα αισθανθεί κι εκείνο σίγουρο και ασφαλές.

Ακολουθώντας τις παραπάνω συμβουλές, μπορούν συνήθως τόσο τα παιδιά όσο και οι γονείς να διαχειριστούν τα έντονα συναισθήματα που βιώνουν και να καταπολεμήσουν τους φόβους τους, ξεπερνώντας τελικά το άγχος αποχωρισμού. Βέβαια, σε μερικές περιπτώσεις τα πράγματα είναι λίγο πιο δύσκολα, αφού κάποια παιδιά δεν καταφέρνουν να ξεπεράσουν το άγχος τους ακόμα και σε μεγαλύτερη ηλικία, εκδηλώνοντας πριν τον επικείμενο αποχωρισμό συμπτώματα πανικού, με δύσπνοια, εμετούς ή ναυτία, εφιάλτες τα βράδια, ή ακόμα και φοβίες ότι θα χαθούν και θα μείνουν μόνα τους. Για όλες αυτές τις περιπτώσεις, είναι καλό να αναζητήσετε τη βοήθεια ειδικού, προκειμένου να παρέμβει εγκαίρως και να βοηθήσει το παιδί σας.-

*Η Ράνια Τοπτσόγλου είναι Ψυχολόγος

http://psychologikiypostirixi.gr