Πρέπει να είμαστε φίλοι με τα παιδιά μας;

                                                                                               Γράφει η Ράνια Τοπτσόγλου*

Πολλές φορές ακούμε γονείς να ισχυρίζονται ότι είναι φίλοι με τα παιδιά τους. Μπορεί όμως ένας γονιός να είναι στην πραγματικότητα φίλος με το παιδί του;

Ο ρόλος του γονιού είναι να φροντίζει και να καθοδηγεί το παιδί του. Συγκεκριμένα ο γονεϊκός ρόλος έχει  δύο όψεις. Η πρώτη αναφέρεται στη φροντίδα που παρέχει ο γονιός στο παιδί του, ώστε να ικανοποιούνται όλες οι βιολογικές του ανάγκες και να εξασφαλίζεται η σωματική του ασφάλεια. Η δεύτερη όψη αναφέρεται στην κάλυψη των συναισθηματικών αναγκών του παιδιού. Οι δύο αυτές πλευρές του γονεϊκού ρόλου είναι αλληλένδετες και δεν μπορεί να νοηθεί η μία χωρίς την άλλη. Για παράδειγμα, αν ένας γονιός φροντίζει να εξασφαλίζει στο παιδί του τα κατάλληλα για τη σωματική του ανάπτυξη, χωρίς όμως να εκφράζει σε αυτό την αγάπη του, τότε το παιδί θα έχει προβλήματα στη συναισθηματική του ανάπτυξη που ενδεχομένως να το  ακολουθούν σε όλη τη διάρκεια της ενήλικης ζωής του.

Τι εννοούν όμως οι γονείς όταν  λένε ότι θέλουν να είναι φίλοι με το παιδί τους; Συνήθως εννοούν ότι θέλουν το παιδί τους να τους βλέπει σαν τον «κολλητό» του. Θέλουν να μπορεί να τους λέει τα προβλήματα, τις σκέψεις και τις αγωνίες του, να μοιράζεται μαζί τους ό,τι το απασχολεί και να ζητά ελεύθερα τη συμβουλή τους χωρίς να φοβάται τις αντιδράσεις τους.

Όλα τα παραπάνω φυσικά και είναι θεμιτά. Όμως μία φιλία είναι αμφίδρομη. Θα μπορούσε ένας γονιός να μοιράζεται και εκείνος με το παιδί του όλα αυτά που τον απασχολούν, όπως για παράδειγμα αυτά που συμβαίνουν στη δουλειά του ή για τα προβλήματα που ίσως έχει με τον άλλο γονιό; Η απάντηση είναι όχι. Μπορεί να λέει στο παιδί τα σημαντικά θέματα που αφορούν την οικογένεια, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να «φορτώνει» το παιδί με τους προβληματισμούς, τον θυμό, τους φόβους ή την όποια απόγνωσή του. Το παιδί δεν πρέπει να έχει τον ρόλο του παρηγορητή. Άρα τελικά, αυτό που χρειάζεται είναι όχι να είμαστε φίλοι με το παιδί μας, αλλά να  υπάρχει φιλική διάθεση ανάμεσά μας.

Επιπλέον, ένας γονιός είναι υπεύθυνος για την καθοδήγηση του παιδιού του, θέτοντας συγκεκριμένα όρια και κανόνες. Έτσι για παράδειγμα δεν επιτρέπει στο παιδί του να βλέπει στην τηλεόραση όποιο πρόγραμμα θέλει και για όση ώρα θέλει ή δεν επιτρέπει σε ένα 12χρονο παιδί να επιστρέψει σπίτι τα μεσάνυχτα κτλ. Στον φίλο μας όμως ποτέ δεν θα επιβάλουμε πόση ώρα θα βλέπει τηλεόραση ή τι ώρα θα επιστρέψει σπίτι του. Αν είμαστε «φίλοι» με το παιδί μας, είναι σαν να θεωρούμε ότι έχει την ίδια δύναμη με εμάς κι έτσι θα δυσκολευτούμε να θέσουμε τα απαραίτητα όρια, αφού θα μπορούσε το παιδί να διαφωνήσει με αυτά που του λέμε και τελικά να κάνει ό,τι θέλει εκείνο. Αντίθετα, δείχνοντας φιλική διάθεση προς το παιδί μας μπορούμε να συζητήσουμε και να θέσουμε από κοινού τους κανόνες τους οποίους χρειάζεται όλοι σαν οικογένεια να τηρούμε.

Άλλες φορές πάλι, ένας γονιός μοιράζεται με το παιδί του σκέψεις,  συναισθήματα ή κρίσεις για διάφορους ανθρώπους (έναν φίλο τους, το γείτονά τους, ένα συγγενικό του πρόσωπο, τον δάσκαλο του παιδιού). Το παιδί μας όμως δεν έχει την ωριμότητα να τα κατανοήσει όλα αυτά και ενδεχομένως να τρομάξει ή να σχηματίσει μια λανθασμένη εντύπωση ή να υιοθετήσει μια συμπεριφορά που ενδεχομένως να μας φέρει σε δύσκολη θέση ή να μη μας αρέσει. Για παράδειγμα αν μας έχει ακούσει να κατηγορούμε μία φίλη μας επειδή κάτι μας έκανε, είναι πολύ πιθανό να ταυτιστεί μαζί μας και να της φερθεί με αγένεια την επόμενη φορά που θα τη δει, φέρνοντάς μας σε δύσκολη θέση. Ακόμη, αν θεωρήσουμε άδικη μία συμπεριφορά της δασκάλας του παιδιού μας και το πούμε μπροστά του, μπορεί να σταματήσει να τη σέβεται, παίρνοντας θάρρος από τη δική μας γνώμη, και να φέρεται άσχημα στην τάξη. Ωστόσο, εάν μέχρι τώρα έχετε μοιραστεί πολλά με το παιδί σας και δεν έχετε θέσει τα όρια, ποτέ δεν είναι αργά να σταματήσετε να το κάνετε με την επόμενη ευκαιρία, λέγοντάς του ότι δε χρειάζεται να το απασχολούν όλα τα ζητήματα των μεγάλων.

Μια άλλη υποχρέωση που απορρέει από τον γονεϊκό ρόλο είναι η λήψη αποφάσεων για το παιδί μας. Έτσι, εμείς για παράδειγμα αποφασίζουμε τι θα φορέσει στο σχολείο μια κρύα χειμωνιάτικη μέρα και δεν θα του επιτρέψουμε να φορέσει ένα κοντομάνικο μπλουζάκι κάτω από το μπουφάν του. Του εξηγούμε τους λόγους και δείχνοντάς φιλική διάθεση προς αυτό του επιτρέπουμε  να διαλέξει κάποια από τα ζεστά ρούχα που του προτείνουμε. Κάτι τέτοιο όμως ποτέ δε θα κάναμε σε έναν φίλο μας.

Τα παιδιά έχουν ανάγκη από έναν γονιό που θα τους εκφράζει την αγάπη του, θα τα καθοδηγεί υπεύθυνα, θα τους συμπαραστέκεται και θα είναι παρών σε ευχάριστες και δύσκολες στιγμές. Όμως, τα παιδιά έχουν το ίδιο ανάγκη και ένα σταθερό πλαίσιο αναφοράς. Από κάποιον δηλαδή που θα τους βάλει όρια, θα τους πει ποιοι είναι οι κανόνες και θα τα συμβουλεύει για το ποιο είναι το σωστό, γιατί μόνο έτσι θα μεγαλώσουν με ασφάλεια και θα γίνουν σταδιακά ώριμοι και συναισθηματικά ισορροπημένοι ενήλικες.-

http://psychologikiypostirixi.gr