Η Αδιαφορία ως Αντίσταση

Γράφει ο Βαγγέλης Τσούκας

Κατά τους τελευταίους αιώνες η εξέλιξη της ανθρώπινης κοινωνίας παρουσιάζει αμφίρροπα χαρακτηριστικά: από τη μια πλευρά, φέρει
βελτίωση στους όρους και την ποιότητας ζωής και, από την άλλη, οδηγεί σε εντεινόμενη αλλοτρίωση και αποπροσανατολισμό του ατόμου. Από τις δύο ομάδες επιδράσεων, η πρώτη αφορά αποκλειστικά στον υλικό τομέα και είναι, μεν, χρήσιμη και θεμιτή, αλλά επιφανειακή σε σχέση με τη δεύτερη, η οποία βλάπτει την ψυχή, το πνεύμα, το ήθος και όλους τους υπόλοιπους τομείς της ανθρώπινης υπόστασης. Το ζητούμενο, λοιπόν, είναι, σήμερα περισσότερο από ποτέ, η επαναφορά του ανθρωπιστικού ιδανικού προκειμένου να θεραπευτεί η φθορά των μη-υλικών τομέων.

Το πρόβλημα της σημερινής εποχής αποτελεί η δραστική αρνητική επιρροή του κοινωνικού περιβάλλοντος στον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς του ανθρώπου και στον καθορισμό της βούλησης και της ψυχολογίας του. Ένα πλήθος από κατεστημένα, συνήθειες, δομές και θεσμούς, τα οποία συνολικά αναφέρονται με τον όρο "Σύστημα", αποπροσανατολίζει, αποσπά και (δια)σκεδάζει τη γόνιμη και παραγωγική δύναμη, ουσιαστικά παραλύοντας και αδρανοποιώντας άτομα και κοινωνίες. Για παράδειγμα, το ανταγωνιστικό και άδικο καπιταλιστικό οικονομικό σύστημα δημιουργεί εμπόδια στην ανάπτυξη της ελεύθερης ατομικής προσφοράς, η απαράδεκτα αναποτελεσματική και αδιέξοδη πολιτική διοίκηση απογοητεύει και απομακρύνει από τα κοινά πράγματα και ο βομβαρδισμός από εφήμερες πληροφορίες και αβαθή μηνύματα από τα μέσα ενημέρωσης και επικοινωνίας δεν επιτρέπουν νοητικό σχεδιασμό διάρκειας μεγαλύτερης από μερικά λεπτά. Το Σύστημα βρίσκεται παντού και φαίνεται να είναι ανίκητο απέναντι στον αβοήθητο άνθρωπο με τον πεπερασμένο ορίζοντα και την περιορισμένη γνώση. Είναι σχεδόν αδύνατο αυτός να παραμείνει ασυγκίνητος από τη δημιουργία τεχνητών συναισθημάτων, να διακρίνει την πραγματική γνώση και αλήθεια πίσω από τον θόρυβο και τη σύγχυση και να αντισταθεί στις σαγηνευτικές προκλήσεις και εξαρτήσεις που τελικά τον οδηγούν στην καταστροφή και δυστυχία.

Ευτυχώς, όμως, υπάρχει μια απλή μέθοδος αποτελεσματικής αντίστασης, η οποία απελευθερώνει το πνεύμα από τα νοερά δεσμά: η πραγματική και πλήρης αδιαφορία για τα γεγονότα που προέρχονται από εξωγενείς πηγές, η οποία, φυσικά, απαιτεί κάποιον πνευματικό και ψυχικό εξοπλισμό και προετοιμασία. Απαραίτητο αρχικό στάδιο αποτελεί η αναγνώριση του συνόλου των διαβρωτικών επιδράσεων και της δυναμικής σχέσης μεταξύ του ίδιου του ατόμου και των παραγόντων που είναι ξένες από αυτόν. Ακολούθως, απαιτείται η εξάλειψη της ευαισθησίας και της αδυναμίας του απέναντι στις προκλήσεις που τον περιβάλλουν και τις συμπεριφορικές εξαρτήσεις, όπου επιχειρείται να περιέλθει, και η ετοιμότητα για αλλαγή εγκατεστημένων συνηθειών και δεδομένων καταστάσεων. Υπογραμμίζεται οτι η αδιαφορία δεν είναι συνώνυμη της αποφυγής, καθώς η δεύτερη δεν εξασφαλίζει την απελευθέρωση. Για παράδειγμα, μπορεί να αποφεύγουμε την επαφή με τα μέσα ενημέρωσης, αλλά η επίδρασή τους πάνω μας να παραμένει ισχυρή. Η συγκεκριμένη αδιάφορη στάση σημαίνει την πλήρη τύφλωση για για το μεγαλύτερο μέρος των συμβάντων και τον την έλλειψη αντίδρασης και ευαισθησίας. Παραλληλα, ο άνθρωπος οφείλει να εξαλείψει την ανοχή και να εξαντλήσει την αυστηρότητα εναντίον κάθε φθαρτικού παράγοντα. Η κλιμακούμενη αδιαφορία οδηγεί αυτομάτως στην απελευθέρωση ισόποσης πνευματικής ενέργειας, η οποία θα χρησιμοποιηθεί προς πραγματική ωφέλεια και συμφέρον του. H απόκτηση της ουσιαστικής πνευματικής ανεξαρτησίας του ανθρώπου αποτελεί το πρώτο και τελευταίο βήμα για την ολοκλήρωση της υπόστασης και του σκοπού του. Από εκεί και πέρα, όντας στον αποκορύφωμα της λειτουργίας του, φυσικά και αυθόρμητα θα στρέψει την προσοχή του στην υπάρχουσα κλασική γνώση και εμπειρία αιώνων, θα αντιμετωπίσει δραστικά τις ανισορροπίες της παρούσας κατάστασης και θα επιλέξει την οδό που θα ακολουθήσει στη ζωή του.-