Κάπνισμα

«Το να κόψει κανείς το κάπνισμα είναι το ευκολότερο πράγμα. Ξέρω καλά τι σας λέω, καθώς εγώ προσωπικά το έχω κόψει χίλιες φορές»

(Μαρκ Τουέιν)

Πολιτική

Το κάπνισμα αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την υγεία στην
ΕΕ, ο οποίος θα μπορούσε να αποφευχθεί. Είναι η σημαντικότερη αιτία πρόωρων θανάτων στην ΕΕ, καθώς ευθύνεται για 700.000 περίπου θανάτους τον χρόνο. Το 50% περίπου των καπνιστών πεθαίνει πρόωρα (κατά μέσο όρο 14 χρόνια νωρίτερα).

Επίσης, οι καπνιστές ζουν τα περισσότερα χρόνια της ζωής τους με προβλήματα υγείας. Πολλά είδη καρκίνου, καρδιαγγειακά νοσήματα και παθήσεις του αναπνευστικού συνδέονται με το κάπνισμα, το οποίο προκαλεί περισσότερα προβλήματα από το αλκοόλ, τα ναρκωτικά, την υψηλή αρτηριακή πίεση, την παχυσαρκία και την υψηλή χοληστερόλη.

Αν και έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος τα τελευταία χρόνια, το ποσοστό των καπνιστών στην ΕΕ εξακολουθεί να είναι υψηλό: το 28% του συνολικού πληθυσμού και το 29% των νεαρών Ευρωπαίων ηλικίας 15-24 ετών καπνίζουν.

Προτεραιότητες πολιτικής

Για να αντιμετωπίσουν αυτή την κατάσταση, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της έχουν λάβει διάφορα μέτρα κατά του καπνίσματος με τη μορφή νομοθεσίας, συστάσεων και ενημερωτικών εκστρατειών.

Στα μέτρα πολιτικής περιλαμβάνονται τα εξής:

• κανονιστικές ρυθμίσεις των προϊόντων καπνού στην αγορά της ΕΕ (π.χ. συσκευασία, επισήμανση και συστατικά)
• περιορισμοί στη διαφήμιση των προϊόντων καπνού
• δημιουργία χώρων όπου απαγορεύεται το κάπνισμα
• φορολογικά μέτρα και δράσεις κατά του παράνομου εμπορίου
• αντικαπνιστικές εκστρατείες.

Όσον αφορά τη δημόσια υγεία, τα μέτρα αποσκοπούν στην προστασία των πολιτών από τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος και άλλων μορφών κατανάλωσης καπνού, όπως το παθητικό κάπνισμα. Κυρίως, έχουν ως στόχο να βοηθήσουν τους καπνιστές να κόψουν το κάπνισμα, και όσους δεν καπνίζουν να μην το αρχίσουν. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στους νέους, επειδή ο καπνός είναι ένα εθιστικό προϊόν και το 94% των καπνιστών αρχίζουν να καπνίζουν πριν από τα 25.

Προϊόντα καπνού

Η θέσπιση κανόνων σε επίπεδο ΕΕ είναι απαραίτητη λόγω του σημαντικού διασυνοριακού εμπορίου προϊόντων καπνού και του κινδύνου αποκλίσεων μεταξύ των εθνικών νομοθεσιών. Οι κανόνες αυτοί διασφαλίζουν την ίδια προστασία για όλους τους καταναλωτές στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η νέα οδηγία για τα προϊόντα καπνού που διέπει την παραγωγή, παρουσίαση και πώληση των προϊόντων καπνού και των συναφών προϊόντων άρχισε να ισχύει στα κράτη μέλη από τις 20 Μαΐου του 2016.

Διεθνής δράση

Η ΕΕ συνεργάζεται επίσης με τους διεθνείς εταίρους της για τη μείωση της κατανάλωσης καπνού σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα κράτη μέλη της ΕΕ, από κοινού με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είναι ενεργοί εταίροι στη Σύμβαση-πλαίσιο του ΠΟΥ για την καταπολέμηση του καπνίσματος, μιας νομικά δεσμευτικής διεθνούς συνθήκης που έχει ως στόχο να μειώσει τις επιπτώσεις της κατανάλωσης καπνού στην υγεία και την οικονομία.