Κόρη, αγαπώ σε πολλά λαλώ σου

Διαγράφω διαγράφω διαγράφω, το τετράδιο γέμισε με τσίζες από μελάνι, έτσι αποφάσισα να χρησιμοποιώ μολύβι και γομολάστιχα. Οι μουτζούρες με τα

διορθώματα μου θυμίζουν εκθέσεις ιδεών όταν ο φιλόλογος σημείωνε από κάτω, να γράφεις ή δημοτική ή καθαρεύουσα όχι ανάμεικτα. Μας έχει μπερδέψει το σύστημα της παιδείας ακόμα από το δημοτικό. Αλλιώς μιλούσαμε στο σπίτι αλλιώς στην τάξη και αλλιώς γράφαμε. Όλα τα βιβλία του Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης ήσαν γραμμένα στην καθαρεύουσα, όμως ο κόσμος έξω επικοινωνούσε με την καθομιλουμένη δημοτική, με κάποια προφορά που άλλαζε ανάλογα με τον τόπο καταγωγής (κοζανίτικα, κρητικά κτλ). Η κυπριακή διάλεκτος διαφέρει από όλες τις άλλες τοπολαλιές, διατηρούμε πολλές ομηρικές λέξεις, τονίζουμε τα σύμφωνα και βάζουμε την αντωνυμία μετά το ρήμα (αγαπώ σε, λαλείς μου, θέλω σε). Ο Μιχάλης Βιολάρης έκανες γνωστή την Κύπρο με την χαρακτηριστική μας προφορά την δεκαετία του 70’ χάρις στα παραδοσιακά μας τραγούδια που τραγούδησε. Μερικά δείγματα “τα ριάλια”, “έλα Κορού”, “Τυλληρκώτισα”, “μια Λεμεσσιανή” κ.α. Στήριγμά του είχε την  Καίτη Χωματά με το τότε νέο κύμα που την έκανε και κουμέρα(κουμπάρα). Αν ποτέ πάτε Κύπρον μην πείτε “τι ωραίες βίλλες που έχετε” γιατί θα παρεξηγηθείτε (βίλλα στην κυπριακή είναι το αντρικό μόριο!) Και αν σας πουν καλαμαράδες μην θυμώσετε, έτσι λέμε τους Ελλαδίτες με την έννοια ότι είναι άνθρωποι των γραμμάτων (χαρτί και καλαμάρι) και αυτόν που μιλά Αθηναίικα λέμε καλαμαρίζει. Χαμουτζίδες λένε τους Αθηναίους οι Βορειοελλαδίτες επειδή λένε χάμου (εμείς λέμε χαμαί). Διάλεξα μερικές περίεργες λέξεις που αρέσουν της γυναίκας μου για να με πειράζει: Κουτσουκούτα(είδος μικρού σκαθαριού), κοτσιροπάμπουλος(σκαθάρι μεγάλο), τταππουροκολού(μοτοσυκλέτα),

σπλίγκα(καρφίτσα), άππαρος(το άλογο και η σιδερώστρα), παττίχα(καρπούζι-περσική), ταμπούρα(πεπόνι), παπίρα(πάπια), παίξε πουρού(πάτα κόρνα), μάππα(μπάλα), καραόλοι(σαλιγκάρια), σκαλαπούνταρος(καλικάτζαρος), κουτσακοτήρι(μανταλάκι).

Ο Βυζάντιος είχε γράψει την θεατρική κωμωδία “Βαβυλωνία” στις αρχές του 20ού αιώνα και ένας από τους πρωταγωνιστές του έργου είναι Κύπριος.

29-10-2019                                                                                                                Ρηγίνος