Ορεινές διαδρομές. Στην Γκράτιστα. Το βουνό του Σκλήθρου (ΦΩΤΟ)

Ήταν Μάης, Παρασκευή, μετά το μεσημεριανό φαγητό, καμιά δεκαριά χρόνια προ Ταβέρνας Θωμά, όταν πήγαμε, συγγενείς και φίλοι, με φορτηγό,

όλοι στην ανοιχτή καρότσα, να πάρουμε την προίκα της Αθηνάς στο Σκλήθρο.

Το σπίτι της νύφης ήταν - είναι ακόμη - κοντά στο ποτάμι, του οποίου η λεκάνη απορροής αρχίζει από το Ζουπάνι στα Ασπρόγεια και την Γκολίνα στο Λέχοβο.

Πεζοπόρος από παιδί- πήγαινα με τα πόδια πολύ συχνά στα χωράφια , όπου δούλευε ο πατέρας μου, μεταφέροντάς του το φαγητό - έκανα μια βόλτα εκεί γύρω, πέρασα τη γέφυρα του ποταμιού, που αργότερα σκέφτηκε στα σοβαρά να γίνει υδατοταμιευτήρας και να «πνίξει» το χωριό για τα «μάτια» της Δ.Ε.Η., και άρχισα να ανεβαίνω στο βουνό.

Έβλεπα από αρκετά ψηλά το χωριό γονατιστό, όταν άκουσα κορναρίσματα. Κατάλαβα ότι οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στους προμπράτιμους του γαμπρού και της νύφης για τα «λύτρα της προίκας» είχαν ευοδωθεί και θα φόρτωναν τα προικιά στο φορτηγό.

Επέστρεψα τρέχοντας και μόλις που πρόλαβα να μου δώσουν να κουβαλήσω, περιχαρής, ένα μαξιλάρι κάτασπρο του φρέσκου χιονιού, με κεντημένα κλαδάκια ανθισμένης αμυγδαλιάς στη μια του άκρη.

Πόσα, αλήθεια, νυχτέρια θα χρειάστηκαν να κάνει η νύφη με τις ξαδέρφες και τις φίλες της για να κεντήσουν τα προικιά και πόσο άγχος θα τράβηξαν μάνα και πατέρας για να ανταποκριθούν με αξιοπρέπεια στο βάναυσο θεσμό της προίκας;

Ανεβήκαμε ξανά όλοι στην καρότσα, της οποίας τώρα τα παραπέτα ήταν φορτωμένα με υφαντά του σπιτικού αργαλειού, βελέντζες, κιλίμια καθώς και με περίτεχνα καρέ κεντήματα και σεμέ και θριαμβευτικά επιστρέψαμε στο Αμύνταιο!

Κύλισαν αρκετά χρόνια, το Σκλήθρο πέρασε στη μετά Ταβέρνα Θωμά εποχή.

Γευόμασταν ήδη το κοτόπουλο του Θωμά και τη σπιτική χοιρινή μπριζόλα του, όταν και πάλι προσπαθήσαμε να ανέβουμε στην Γκράτιστα αυτή τη φορά όμως από τα παραλίμνια της Ζάζαρης στην ανατολική όψη της.Απροσπέλαστα βράχια στη βορεινή κόψη, όπου φθάσαμε μέσα από όμορφο φθινοπωρινό δάσος βελανιδιάς, ανέκοψαν την ανάβασή μας προς την κορυφή.

Ο κόπος, η ανταμοιβή για την προσπάθειά μας, ήταν μια ονειρική φωτογράφιση της Ζάζαρης σε 35/ρι film Kodak με Minolta XE-5.

Η Αθηνά της προίκας είναι πια γιαγιά με εγγόνια, ίσως και δισέγγονα στο Τορόντο.

Η Ταβέρνα Θωμάς, στην τρίτη πλέον γενιά της, γαστρονομικό σημείο αναφοράς για ντόπιους και ξένους, αναβαθμίζει τις ταξιδιωτικές εμπειρίες των επισκεπτών με τις δημιουργίες της κουζίνας της και ετοιμάζεται, ίσως, να γιορτάσει την πεντηκονταετηρίδα της.

Εμείς;

Αείποτε θιασώτες του βουνού και του λόγγου να ’μαστε επιτέλους στην κορυφή της Γκράτιστας - Λυκαβητός στους Στρατιωτικούς χάρτες, με ανύψωση 1.074 μ. – ένα φυσικό μπαλκόνι στα δυτικά του Αμυνταίου με εξαιρετική θέα προς τον κάμπο των λιμνών και τους κρατήρες της λιγνιτικής ευμάρειας, που μας αφήνει χρόνους!

Φυσικά η άπληστη ορειβατική ματιά με το μεγάλο βεληνεκές της φτάνει πολύ μακριά. Αναρριχιέται στις ορθοπλαγιές του Ολύμπου, κάνει σκι στις πίστες του Καϊμακτσαλάν, ορειβατεί στο Βέρμιο και τα Πιέρια, χορεύει πουστσένο στις πτέρυγες των ανεμογεννητριών στο Σινιάτσικο, γλίσχρο αποτύπωμα της μεταλιγνιτικής εποχής, πεζοπορεί στην Γκολίνα και ανάβει κεράκι στον Προφήτη Ηλία.

«Μεγάλος Είσαι Κύριε και θαυμαστά τα έργα Σου».

Για να φτάσουμε εδώ, ξεκινήσαμε από τις ρίζες του βουνού. Στο Μπλάτο, περιοχή των Αγραπιδιών κοντά στο Καταφύγιο του Λύκου, χρειάστηκε να βγάλουμε δυο φορές τα ορειβατικά μποτάκια, μια στο πήγαινε και μια στην επιστροφή και ξυπόλητοι με ανεβασμένα τα μπατζάκια, όμοιοι ψαράδες στα ρηχά, για να περάσουμε το ποτάμι, που ρέει ανήσυχο ανάμεσα στα σκλήθρα και ανταμώνει ήρεμο τη Ζάζαρη λίγα χιλιόμετρα παρακάτω.

Οι παρόχθιες τσουκνίδες με το τσουχτερό χάδι τους δεν μας εμπόδισαν και απτόητοι, ο Γιάννης Λιάσης, Ο Θωμάς Τζήγας και εγώ αρχίσαμε την ανάβαση. Διασχίσαμε, ανηφορίζοντας σε απότομη πλαγιά, όμορφο δάσος χαμηλής βελανιδιάς, χωρίς να μας οδηγεί κάποιο μονοπάτι ως τη βορεινή κόψη. Ακολουθώντας την σε πεδίο χωρίς δέντρα φτάσαμε σε εντυπωσιακά βράχια. Ανεβήκαμε στις ράχες τους και πήραμε τα πρώτα πλάνα του θαυμάσιου τοπίου.

Αγραπιδιές και Αετός, Λιμνοχώρι και Ζάζαρη, Ανάργυροι και Χειμαδίτιδα ύφαιναν ένα στρωσίδι απαράμιλλης ομορφιάς. Συνεχίσαμε το κουραστικό ανέβασμα, βουτήξαμε σε δάσος πιο πυκνό με βελανιδιές πιο μεγάλες σε ένα καταπληκτικό ανακάτεμα με θάμνους και βράχια. Σ’ ένα ξέφωτο πήραμε ανάσες. Ο ανήφορος ήταν τραχύς.

Καινούριο πλάνο.

Το στρωσίδι μάκρυνε στον αργαλειό της φύσης και στο στημόνι του αναδύθηκε το γαλάζιο των Πετρών και της Βεγορίτιδας μαζί με το βεραμάν του Λίλεκ και της Σαμαρόπετρας.

Παράμερα, χωρίς να ταιριάζουν, οι καμινάδες της Δ.Ε.Η!

Με πλοηγό τον Θωμά ψάξαμε περάσματα, τα βρήκαμε εύκολα. Θέλαμε μονοπάτι να μας οδηγήσει στην κορυφή, που νιώθαμε ότι είναι κοντά αλλά μέσα στο ρουμάνι δεν την βλέπαμε. Σαν από μηχανής θεός το μονοπάτι βρέθηκε μπροστά μας.

Αρχίσαμε να αναρωτιόμαστε.

Πατημασιές και σβουνιές μεγάλου ζώου μας...ξύπνησαν.

Συνειδητοποιήσαμε ότι ακολουθούσαμε μονοπάτι αρκούδας. Βρισκόμασταν στο ενδιαίτημά της.

Όλα γύρω συνηγορούσαν σ’ αυτό.

Ανησυχήσαμε. Πιστέψαμε ότι θα βρεθούμε απέναντί της.

Δεν την συναντήσαμε.

Προσωπικά δεν χάρηκα. Ήθελα, έστω και από μακριά, να την δω να πορεύεται νωχελικά με τα μικρά της στο δικό της βασίλειο, στο οποίο εμείς, αλαζονικά, είχαμε εισβάλει.

Μια καπίτσα από βράχια, περιτοιχισμένη από θάμνους και δέντρα στεκόταν μπροστά μας.

Βρήκαμε ένα μικρό λούκι και σκαρφαλώσαμε!

Ήμασταν στην κορυφή.

«Μάγεμα η φύσις κι όνειρο στην ομορφιά και χάρη»

Ήταν Απρίλης του 2017.

 Θ. Τραϊανός