Τι ισχύει για τις ευπαθείς ομάδες εργαζομένων

Το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Φλώρινας σας  πληροφορεί ότι για την προστασία εργαζομένων που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες και

αντιμετωπίζουν διάφορα προβλήματα υγείας που τους καθιστούν ευάλωτους σε περίπτωση που νοσήσουν από τον Covid-19, έχουν θεσπιστεί ειδικές διατάξεις που προβλέπουν συγκεκριμένα μέτρα που πρέπει να λάβουν οι εργοδότες που απασχολούν τέτοιες κατηγορίες εργαζομένων. 

Ποιες είναι οι ευπαθείς ομάδες στον ιδιωτικό τομέα;

Με βάση την ΚΥΑ 37095/1436/17.9.2020, κατ’ εφαρμογή της διάταξης του άρθρου ογδόου της από 22.8.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, οι ευπαθείς ομάδες διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: 

(α) Άτομα υψηλού κινδύνου. 

1. Άτομα με μεταμόσχευση συμπαγούς οργάνου που λαμβάνουν δύο ή περισσότερα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.

2. Άτομα με μεταμόσχευση μυελού των οστών το τελευταίο έτος ή που λαμβάνουν δύο ή περισσότερα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.

3. Άτομα με διάγνωση νεοπλασίας, που βρίσκονται υπό χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία, ή ανοσοθεραπεία.

4. Άτομα με αιματολογικές κακοήθειες (λευχαιμία, λέμφωμα, ή μυέλωμα) που βρίσκονται υπό χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία, ή ανοσοθεραπεία.

5. Άτομα με βαριά πνευμονοπάθεια (κυστική ίνωση, σοβαρού βαθμού άσθμα, σοβαρού βαθμού χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια – ΧΑΠ, ασθενείς σε μόνιμη οξυγονοθεραπεία για άλλες αναπνευστικές παθήσεις), που εμπίπτουν στην ακόλουθη ή και ισάξιας συμπτωματολογία: ασθενείς με άσθμα με 2 παροξύνσεις κατά το τελευταίο έτος, παρά τη μέγιστη αγωγή (με β-διεγέρτη και εισπνεόμενο κορτικοειδές), ασθενείς με ΧΑΠ που βρίσκονται σε οξυγονοθεραπεία κατ’ οίκον ή παρουσίασαν 2 παροξύνσεις κατά το τελευταίο έτος ή/και μία νοσηλεία σε νοσοκομείο.

6. Άτομα με κληρονομικές ανοσοανεπάρκειες ή δρεπανοκυτταρική αναιμία ή πολυμεταγγιζόμενα (μια ή περισσότερες μεταγγίσεις ανά μήνα).

7. Άτομα που λαμβάνουν υψηλές δόσεις κορτικοειδών ή δύο ή περισσότερα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα

8. Γυναίκες που κυοφορούν.

9. Άτομα με HIV λοίμωξη και CD4≤200μL.

10. Άτομα με βαριά καρδιοπάθεια, ή και άτομα με χρόνια καρδιαγγειακά νοσήματα, που εμφανίζουν την ακόλουθη συμπτωματολογία: κλάσμα εξώθησης αριστεράς κοιλίας: <40%, ενεργό ισχαιμία του μυοκαρδίου, άνω του μετρίου βαθμού στένωση ή ανεπάρκεια μιτροειδούς ή αορτικής βαλβίδας, πνευμονική υπέρταση, ιστορικό πρόσφατης καρδιοχειρουργικής επέμβασης (προ τριμήνου), καθώς και οι μυοκαρδιοπάθειες, ή και ισάξιας βαρύτητας συμπτωματολογία άλλης καρδιαγγειακής πάθησης.

11. Άτομα με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου, που υποβάλλονται σε εξωνεφρική κάθαρση. 

(β)  Άτομα ενδιάμεσου κινδύνου

1. Άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών.

2. Άτομα με αρρύθμιστο σακχαρώδη διαβήτη, όπως προκύπτει από τις ακόλουθες ενδεικτικές τιμές: HbA1c του τελευταίου 3μήνου: ≥8.0% ή Μ.Ο. τιμών γλυκόζης αίματος ≥200 mg/dL τις τελευταίες 7 ημέρες και ασθενείς με μικρο/μακρο αγγειακές επιπλοκές, ή και ισάξιας βαρύτητας συμπτωματολογία.

3. Άτομα με χρόνια πνευμονοπάθεια (άσθμα, ΧΑΠ, εμφύσημα) που δεν εμπίπτουν στον ορισμό της βαριάς πνευμονοπάθειας που αναφέρεται στην κατηγορία των ατόμων υψηλού κινδύνου.

4. Άτομα που παρουσιάζουν βαριές νευρολογικές/ νευρομυϊκές παθήσεις (σοβαρή νόσος Πάρκινσον, νόσος κινητικού νευρώνα, πολλαπλή σκλήρυνση υπό αγωγή, εγκεφαλική παράλυση).

5. Άτομα με σοβαρή ηπατική ανεπάρκεια (μη αντιροπούμενη κίρρωση).

6. Άτομα με υψηλό δείκτη μάζας σώματος (ΒΜΙ>40).

7. Άτομα με ανθεκτική αρτηριακή υπέρταση παρά τη μέγιστη αγωγή.

8. Άτομα που λαμβάνουν χρονίως χαμηλές δόσεις κορτικοειδών ή ανοσοκατασταλτικό φάρμακο.

9. Άτομα με μεταμόσχευση, ή διάγνωση νεοπλασματικής νόσου την τελευταία πενταετία, που δεν εμπίπτουν στους όρους που αναφέρονται για τα άτομα υψηλού κινδύνου.

Όταν ένα άτομο συγκεντρώνει περισσότερα του ενός κριτήρια της κατηγορίας ενδιάμεσου κινδύνου, τότε θεωρείται αυτόματα ότι ανήκει στην ομάδα υψηλού κινδύνου. 

Απαιτούμενα δικαιολογητικά:

Για να αποδείξει ότι ανήκει σε ευπαθή ομάδα, ο εργαζόμενος οφείλει να προσκομίσει αιτιολογημένη γνωμάτευση:

α) από τον θεράποντα ιατρό σχετικής ειδικότητας ή

β) από ιατρό σχετικής ειδικότητας Υγειονομικής Δομής (δημόσια ή ιδιωτική) για περιπτώσεις ειδικών θεραπευτικών μεθόδων όπως χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία και ανοσοθεραπεία.

Στην εν λόγω γνωμάτευση πρέπει να αναφέρεται επακριβώς η υπαγωγή του εργαζομένου σε μία από τις δύο περιπτώσεις του άρθρου 1 της ΚΥΑ 37095/1436/17.9.2020. 

Υποχρεώσεις του εργοδότη σε περίπτωση που εργαζόμενος ανήκει σε ευπαθή ομάδα: 

(α) Κάθε εργαζόμενος που ανήκει σε ευπαθή ομάδα δύναται να εργάζεται με το σύστημα της εξ αποστάσεως εργασίας, κατόπιν αιτήματός του προς τον εργοδότη τους. Το αίτημα του εργαζόμενου θα πρέπει να γνωστοποιηθεί εγκαίρως στον εργοδότη με κάθε πρόσφορο μέσο, όπως μέσω τηλεφώνου, ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή γραπτού μηνύματος κινητού τηλεφώνου. Επίσης, ο εργαζόμενος οφείλει να προσκομίσει και το σχετικό ιατρικό πιστοποιητικό που αποδεικνύει την υπαγωγή του στις ευπαθείς ομάδες, εντός ευλόγου χρόνου από την υποβολή του αιτήματός του. Ο εργοδότης οφείλει να αποδεχθεί το σχετικό αίτημα του ανήκοντος σε ευπαθή ομάδα εργαζόμενου, εφόσον η εργασία δύναται να παρασχεθεί εξ αποστάσεως.

(β) Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η παροχή εξ αποστάσεως εργασίας (π.χ. λόγω της φύσεως των καθηκόντων του εργαζόμενου), ο εργοδότης υποχρεούται να λάβει μέτρα, ώστε ο αιτών εργαζόμενος που ανήκει σε ευπαθή ομάδα να μην παρέχει εργασία για την εκτέλεση της οποίας έρχεται σε επαφή με κοινό (π.χ. back office ή παροχή εργασίας σε χώρο απομονωμένο).(γ)

Εφόσον ο εργοδότης έχει εξαντλήσει τις δυνατότητες που αναφέρονται παραπάνω υπό (α) και (β), ενημερώνει εγγράφως τον εργαζόμενο-αιτούντα για τους λόγους αδυναμίας εφαρμογής αυτών και θέτει σε αναστολή τη σύμβαση εργασίας του, ως ύστατο μέτρο προστασίας του εργαζόμενου-αιτούντα που ανήκει σε ευπαθή ομάδα, για χρονικό διάστημα έως την 31/12/2020 (παρατάθηκε η ισχύς από 30.9.2020). 

Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και αν ο εργαζόμενος δεν υποβάλλει αίτημα για εργασία με το σύστημα της εξ αποστάσεως εργασίας, ο εργοδότης υποχρεούται, στη λήψη αυξημένων μέτρων προστασίας, βάσει της εκτίμησης επαγγελματικού κινδύνου, καθώς και στην πλήρη εφαρμογή τόσο της νομοθεσίας για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία, όσο και των ειδικότερων κανονιστικών διατάξεων που ρυθμίζουν ζητήματα εφαρμογής μέτρων δημόσιας υγείας, όπως τήρηση αποστάσεων και χρήση μάσκας, σε εργασιακούς χώρους, ανά κλάδο και τόπο οικονομικής δραστηριότητας. 

Αποζημίωση ειδικού σκοπού (άρθρο 22 Ν. 4722/2020 – ΚΥΑ 39363/1537/30.09.2020, ΦΕΚ Β’ 4262/30.09.2020) 

Οι εργαζόμενοι που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες και τίθενται σε αναστολή οι συμβάσεις εργασίας τους δικαιούνται να λάβουν αποζημίωση ειδικού σκοπού. 

Η αποζημίωση ειδικού σκοπού υπολογίζεται ανά μήνα κατ’ αναλογία των ημερών κατά τις οποίες η σύμβαση εργασίας των ανωτέρω εργαζομένων τελεί σε αναστολή με βάση υπολογισμού το ποσό που αντιστοιχεί σε τριάντα (30) ημερολογιακές ημέρες και ανέρχεται στο ποσό των πεντακοσίων τριάντα τεσσάρων (534) ευρώ.

Επίσης, παρέχεται πλήρης ασφαλιστική κάλυψη επί του ονομαστικού μισθού των εργαζομένων (δηλαδή επί των τακτικά καταβαλλόμενων από τον εργοδότη αποδοχές), για τις ημέρες που η σύμβαση εργασίας τελεί σε αναστολή 

Η εν λόγω αποζημίωση είναι αφορολόγητη, ανεκχώρητη και ακατάσχετη στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής και ειδικής διάταξης, δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε κράτηση, τέλος ή εισφορά, δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη προς τη φορολογική διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, τους δήμους, τις περιφέρειες, τα ασφαλιστικά ταμεία ή τα πιστωτικά ιδρύματα. 

Διαδικασία λήψης αποζημίωσης ειδικού σκοπού

Εργοδότες: Οι επιχειρήσεις – εργοδότες υποχρεούνται να υποβάλλουν υπεύθυνη δήλωση ανά μήνα στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ, συγκεντρωτικά στις αρχές του επόμενου μήνα, με την οποία δηλώνουν:α) τους εργαζόμενους που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τους τελούν σε αναστολή,β) την αδυναμία εφαρμογής των άλλων προβλεπομένων μέτρων (εξ αποστάσεως εργασία και εργασία χωρίς επαφή με κοινό).Οι εργοδότες υποχρεούνται να γνωστοποιήσουν την ανωτέρω υπεύθυνη δήλωση, εγγράφως ή με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, άμεσα στους εργαζόμενούς τους, δηλώνοντάς τους και τον αριθμό πρωτοκόλλου καταχώρισης της πράξης τους στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ.

Εργαζόμενοι: Οι εργαζόμενοι που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες και τίθεται σε αναστολή η σύμβαση εργασίας τους υποβάλλουν υποχρεωτικά υπεύθυνη δήλωση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα supportemployees.services.gov.gr.Στην υπεύθυνη δήλωση συμπεριλαμβάνονται, εκτός των προσωπικών τους στοιχείων και του αριθμού πρωτοκόλλου καταχώρισης της υπεύθυνης δήλωσης του εργοδότη στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ (τα οποία αντλούνται αυτόματα από το Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ), και τα στοιχεία του προσωπικού τους τραπεζικού λογαριασμού (ΙΒΑΝ).Στην περίπτωση που κατά το παρελθόν είχε τεθεί η σύμβαση εργασίας τους σε αναστολή λόγω των έκτακτων μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID -19 παρ, δεν απαιτείται η υποβολή υπεύθυνης δήλωσης από τους εργαζόμενους, εκτός κι αν επιθυμούν τροποποίηση στοιχείων του τραπεζικού τους λογαριασμού (ΙΒΑΝ). 

Κυρώσεις: Στην περίπτωση που ο εργοδότης, παρά το αποδεδειγμένο αίτημα του εργαζόμενου, δεν εφαρμόζει τις διατάξεις για την προστασία των εργαζομένων που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, επιβάλλεται πρόστιμο ύψους πέντε χιλιάδων ευρώ (5.000 €) για κάθε παράβαση. Η διαδικασία και οι αρμόδιες αρχές για τη διαπίστωση της παράβασης, καθώς και την επιβολή και είσπραξη των προστίμων καθορίστηκαν με την υπ’ αριθμ. 43889/1815/26.10.2020 ΚΥΑ.