Το ελληνικό κράτος, που σχηματίστηκε το 1830 με το πρωτόκολλο του Λονδίνου, ήταν στην κυριολεξία μέσα σε μια
χαώδη κατάσταση. Δεν υπήρχε Διοίκηση, δεν υπήρχαν υποδομές, δεν υπήρχαν αρχές, δεν υπήρχαν δρόμοι και λιμάνια. Οι βάρβαροι και απολίτιστοι Τούρκοι κατακτητές δεν άφησαν ούτε ένα έργο υποδομής στα τετρακόσια χρόνια της σκλαβιάς. Το μόνο που υπήρχε σε αφθονία ήταν οι ληστείες, τα κακουργήματα, οι αρπαγές, οι εμπρησμοί και ένα σωρό ακόμη αδικήματα που διέπρατταν ορισμένοι από τους κάποτε αγωνιστές στην προσπάθειά τους να επιβιώσουν. Ο τότε Κυβερνήτης
Ιωάννης Καποδίστριας, άνθρωπος συνετός και νοήμων, προσπάθησε να δημιουργήσει
ένα νέο κράτος από το μηδέν. Αντιμετώπισε τρομερές δυσκολίες αλλά κατάφερε να
φτιάξει πάρα πολλά πράγματα.
Την εποχή εκείνη αλλά
και στα μετέπειτα χρόνια εμφανίστηκαν στον ελληνικό ορίζοντα οι Εθνικοί
Ευεργέτες. Άνθρωποι εργατικοί, δημιουργικοί και προκομμένοι, που είχαν
ξενιτευτεί στα αστικά κέντρα της Ευρώπης, της Αφρικής και της Ασίας, κατάφεραν
να συγκεντρώσουν στα χέρια τους πλούτη αμύθητης αξίας. Δημιούργησαν τεράστιες
επιχειρήσεις, εργοστάσια, τράπεζες και εμπορικούς οίκους με πάρα πολύ μεγάλο
όγκο εργασιών και τεράστια κέρδη. Το ελληνικό επιχειρηματικό δαιμόνιο ήταν και
τότε πολύ έντονο.
Έχοντας όμως και μια
φιλοπατρία εκπληκτική, έχοντας μέσα στην ψυχή τους όλη την ελληνική ιστορία,
αποφάσισαν ο ένας μετά τον άλλο να δώσουν την περιουσία τους στην Ελλάδα, για
να τη δουν να γίνεται κράτος αξιοπρεπές, σύγχρονο και προοδευμένο.
Όταν λέμε περιουσία,
βέβαια, δεν εννοούμε λίγες χιλιάδες δραχμών, ρουβλίων, φιορινίων ή φράγκων.
Εννοούμε πακτωλούς χρυσού, που είχαν συσσωρεύσει στα ταμεία τους με μεγάλη
επιδεξιότητα
και με μεγάλη προσπάθεια.
Πολλοί από τους
μεγάλους μας εθνικούς ευεργέτες είχαν πάρει και κάποια περίεργη απόφαση τότε. Δεν
παντρεύτηκαν και δε δημιούργησαν οικογένειες με μοναδικό σκοπό η τεράστια
περιουσία τους να μη διανεμηθεί σε κληρονόμους αλλά να δοθεί, ακέρια κι
απείραχτη, στην πολυαγαπημένη Ελλάδα.
Κατά περίεργο τρόπο, ο
συντριπτικά μεγαλύτερος αριθμός των εθνικών ευεργετών μας, καταγόταν από τη
φτωχότερη περιοχή της Ελλάδας την Ήπειρο! Την ενιαία Ήπειρο όμως που
περιλαμβάνει τα εδάφη από τον Αμβρακικό κόλπο νότια, μέχρι το Γενούσο ποταμό
στο βορρά. Ο Γενούσος ποταμός σήμερα όπως κι όλη η Βόρεια Ήπειρος βρίσκεται στο
Αλβανικό κράτος.
Με τις χορηγίες των
Εθνικών μας Ευεργετών έγιναν τα περισσότερα κτίρια που κοσμούν την Αθήνα και άλλες πόλεις της χώρας μας. Έγιναν έργα
υποδομής σε πολλούς τομείς, ενισχύθηκαν οι ένοπλες δυνάμεις και δόθηκε η δυνατότητα,
με πολλές υποτροφίες, σε χιλιάδες άπορα και ορφανά παιδιά να σπουδάσουν και να
προσφέρουν κι αυτά τις υπηρεσίες τους στην Ελλάδα εκείνα τα χρόνια.
Οι Εθνικοί Ευεργέτες
δεν τελείωσαν όμως. Υπάρχουν και σήμερα, σε πολύ μικρότερο βαθμό βέβαια, και
προσφέρουν και πάλι στην Ελλάδα τις τεράστιες περιουσίες τους για τη δημιουργία
ευαγών και πάλι ιδρυμάτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι εκ Σιατίστης Ευεργέτες αδελφοί
Παπαγεωργίου, που δημιούργησαν ένα κόσμημα της Νοσηλείας, στη Θεσσαλονίκη, που
φέρει τ’ όνομά τους, ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ.
Οφείλω όμως στο κείμενο
αυτό να παρουσιάσω και μια πολύ σπουδαία γυναίκα ευεργέτιδα , με την οποία τα
μέσα ενημέρωσης δεν έχουν ασχοληθεί σχεδόν καθόλου. Τ’ όνομά της πιστεύω πως
είναι άγνωστο στους περισσότερους ΄Ελληνες. Ευδοξία Κωτούλα την έλεγαν.
Τόπος καταγωγής της το
Τσοτύλι. Χώρος εργασίας της η Αμερική. Γραμματικές γνώσεις αγράμματη. Δεν είχε
τη χαρά να καθίσει σε θρανίο, ν’ ανοίξει το διπλόριγο τετράδιό της και να γράψει
κάποια γράμματα όπως όλα τα παιδιά. Ο πόλεμος, βλέπετε, είχε καταστρέψει πολλά
πράγματα. Μεταξύ αυτών και τα σχολεία.
Η Ευδοξία Κωτούλα από
το Τσοτύλι εργάστηκε στην Αμερική πολλά χρόνια κι είχε την πρόνοια να
αποταμιεύσει τα χρήματα που της περίσσευαν και να δημιουργήσει ένα καλό
κομπόδεμα. Κάποτε γύρισε στο χωριό της. Την υποδέχτηκαν με χαρά οι δικοί της
αλλά και όλοι οι συγχωριανοί της και, σε λίγες μέρες, άκουσαν όλοι τη μεγάλη
είδηση. Η Ευδοξία έδωσε 7 περίπου
εκατομμύρια δραχμές, για να χτιστεί στο Τσοτύλι το περίφημο Οικοτροφείο, στο
οποίο φιλοξενήθηκαν πολλά παιδιά που σπούδαζαν και, κυρίως, πολλά κορίτσια, που
λαχταρούσαν την εκπαίδευσή τους και την ανάδειξή τους σε πτυχιούχους πολλών
ειδικοτήτων.
Το πιο ωραίο όμως στην
περίπτωση αυτή, ήταν μια φράση της Ευδοξίας Κωτούλα, σε κάποια ερώτηση ενός
δημοσιογράφου. Ο δημοσιογράφος ρώτησε για ποιο λόγο έγινε αυτή η μεγάλη
ευεργεσία και η απάντηση ήταν λιτή, δωρική και λακωνική θα λέγαμε:
« Επειδή εγώ δεν μπόρεσα να μάθω γράμματα!!!» Αυτή η πρόταση αναδεικνύει
μια λεβεντιά, μια κρυστάλλινη θέση και μια κοινωνικότητα απαράμιλλη.
Στον αντίποδα όμως
αυτής της πολύ μεγάλης προσφοράς, αυτής της μεγάλης οικονομικής θυσίας προς την
Πατρίδα, σήμερα παρατηρούμε ένα εντελώς αλλιώτικο φαινόμενο. Όσοι Έλληνες κατάφεραν
ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ να εργαστούν και να αποκτήσουν μεγάλη περιουσία, φροντίζουν να
μεταφέρουν έντεχνα τα πλούτη τους στην Ελβετία,
στην Αυστρία, στο Λιχτενστάιν, στην Κύπρο ή όπου αλλού μπορείτε να φανταστείτε,
οδηγώντας μ’ αυτόν τον τρόπο τις Ελληνικές Τράπεζες σε ασφυξία και την Εθνική
μας οικονομία σε μαρασμό.
Δε θα σχολιάσουμε τη
συμπεριφορά αυτή των συμπολιτών μας κι ούτε θα αναφέρουμε λόγια, που μπορεί να
τους ενοχλήσουν ή να τους πονέσουν. Απλά θα πούμε ότι οφείλουν να συνέλθουν και
να γίνουν όλοι τους υποστηρικτές της Πατρίδας τους, επειδή αυτό ακριβώς επιτάσσει
το Σύνταγμα της χώρας κι αυτό αναφέρουν οι γραμμένοι και οι άγραφοι Νόμοι του
Έθνους μας. Το φωτεινό παράδειγμα των Εθνικών Ευεργετών δεν έχει σβήσει!!!
Δημήτριος Π. Τοπάλης
Με μεγάλη μου έκπληξη και χαρά βρήκα το άρθρο σας για τη γιαγιά μου Ευδοξία Κωτούλα. Ήταν μια ισχυρή προσωπικότητα καιειχε μια πολλή δύσκολη ζωή. Η ευεργεσια της ήταν μεγάλη και δεν ήταν μόνο το οικοτροφείο θηλέων. Δυστυχώς η προσφορά της ξεχάστηκε όπως και η ίδια και το μονο που έχει μείνει να θυμίζει τι έκανε είναι το ονομα της στο κτήριο που δωρισε και τώρα λειτουργεί ως Κέντρο Υγείας.Σας ευχαριστώ για το άρθρο. Ευδοξία Γιαννουση
ΑπάντησηΔιαγραφή