Να εξάξουμε εμπροσθοβαρά

 

Είναι πασίγνωστο ότι η ελληνική γλώσσα θεωρείται μια από τις πιο όμορφες και μουσικές γλώσσες του κόσμου. Κι όμως κακοποιείται πάρα

πολύ, ειδικά από κάποιους ημιμαθείς, άσχετους ή φανατικούς, και απορούμε πραγματικά πώς αντέχει τόσα χρόνια  και δε διαμαρτύρεται.

          Μερικές μόνο από τις κακοποιήσεις θ’ αναφέρω.

          1^ον. Η λέξη «προηγούμενα» έγινε για κάμποσα χρόνια μια εμβληματική λέξη στα χείλη κάποιων, που ήθελαν να περάσουν το μήνυμα του προοδευτικού, του παντογνώστη, του καλλιεργημένου κ.λ.π. Άκουγες λοιπόν παντού τη λέξη «προηγούμενα» αλλά δεν έβρισκες μια παρόμοια λέξη, για να τη σμίξεις και να κάνεις δίδυμο. Αν έλεγες π.χ. «ασφαλά» θα σ’ έπαιρναν στο κυνήγι. Πολύ περισσότερο αν έλεγες «ευτυχά», «δυστυχά», «σαφά», «επειγόντα» και «ενδελεχά» θα σε θεωρούσαν αδαή, αγράμματο και αστοιχείωτο.

          Τώρα μάλιστα μας προέκυψε η λέξη «εμπροσθοβαρώς», για να δώσει κι αυτή κάποιο ειδικό μήνυμα. Αν όμως, σύμφωνα με το «προηγούμενα», τολμήσουμε να πούμε «εμπροσθοβαρά», είναι βέβαιο πως θα μας πάρουν με τα σάπια λεμόνια.

          2^ον . Η λέξη «παράξουμε», έχει γίνει τελευταία πολύ της μόδας.  Κι όμως οι αρχικοί χρόνοι του ρήματος παράγω είναι οι εξής:  Ενεστώτας Παράγω, Παρατατικός παρήγον, Μέλλων παραγαγώ, Αόριστος παρήγαγον Παρακείμενος Παραγώγηκα, Υπερσυντέλικος Παραγωγήκειν. Πουθενά δεν υπάρχει το γράμμα ξ.

          Τείνει μάλιστα η λέξη αυτή να καθιερωθεί, μια και επαναλαμβάνεται πολύ συχνά στα μέσα ενημέρωσης. Αν όμως πούμε π.χ. «να διάξουμε το βίο μας», «να εξάξουμε τα προϊόντα μας», «βαρύνεται με το αδίκημα της απαξής των παιδιών του», ή «θέλουμε επαξικό ρεύμα» είναι παραπάνω από σίγουρο ότι θα δεχτούμε πολλά αρνητικά σχόλια από την ομήγυρη. Αλήθεια, αφού κάποιοι επιμένουν να χρησιμοποιούν την αδόκιμη λέξη «παράξουμε», γιατί δε χρησιμοποιούν τη λέξη «παραξή» για τα γεωργικά , τα βιοτεχνικά και τα βιομηχανικά μας προϊόντα; Πώς θα  σας φαινόταν η φράση: «Το τελευταίο τρίμηνο παρατηρήθηκε μια αύξηση στην παραξή των λαχανικών, σε ποσοστό τριάντα τοις εκατό»;

          Ας μάθουμε λοιπόν να χρησιμοποιούμε τις λέξεις «παραγάγουμε», «παραγωγή», «παραγωγικότητα»  κι όχι την ανύπαρκτη «παράξουμε».

          Στο θέμα των μετοχών γίνεται  ένα πολύ τρελό πανηγύρι. Έχουμε διαβάσει π.χ. το εξής αμίμητο και ασυγχώρητο: «στη συνάντηση ήταν δύο υπουργοί παρών κι ένας απών».

          Ας το πούμε ρητά και κατηγορηματικά. Οι μετοχές των ρημάτων κλίνονται σαν τα επίθετα. Έτσι έχουμε τους εξής τύπους:

 

ο παρών              η παρούσα          το παρόν

του παρόντος     της παρούσης      του παρόντος

τω παρόντι          τη παρούση         τω παρόντι

τον παρόντα       την παρούσα        το παρόν

παρών                  παρούσα                παρόν

 

οι παρόντες       αι παρούσαι           τα παρόντα

των παρόντων   των παρουσών            των παρόντων

τοις παρούσι      ταις παρούσαις    τοις παρούσι

τους παρόντας    τας παρούσας      τα παρόντα

παρόντες                   παρούσαι           παρόντα

          Δε θα λέμε επομένως τη φράση « στην εκδήλωση αυτοί ήμασταν κι εμείς παρών» αλλά τη σωστή φράση « ήμασταν κι εμείς παρόντες», αν πρόκειται για άντρες ή «ήμασταν κι εμείς παρούσες» αν πρόκειται για γυναίκες.

          Νομίζω πως θα υπάρξει στο μέλλον κι άλλη μια παρέμβαση για να διορθώσουμε κάποια σφάλματα, που πληγώνουν άδικα και ανεπίτρεπτα  την πιο άρτια, την πιο πλούσια και την πιο αρχαία γλώσσα του κόσμου. Την Ελληνική.

                            

                                                ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Π. ΤΟΠΑΛΗΣ