Θυμάμαι…Στο Αμύνταιο από το 1953…IV

 

Δεν ξέρω πόσες εβδομάδες είχαν περάσει από τη μέρα που ήρθα στο Αμύνταιο, ίσως μία, ίσως δύο όταν πρώτη φορά ημέρα Δευτέρα φυσικά,

βρέθηκα στο παζάρι του και βίωσα την πρώτη μου αυταπάτη.

Σαν είδα το πλήθος των περαστικών ανθρώπων στην Πλατεία Αγοράς και στους γύρω δρόμους πίστεψα πως μέσα σ’ αυτό θα δω, θα συναντήσω τη θεία μου Ντίνκα, και μαζί της θα επιστρέψω στο χωριό μου. Το ήθελα πολύ το χωριό. Ήταν πολύ νωρίς για να το είχα λησμονήσει. Φρούδες οι προσδοκίες μου. Διέτρεξα όλο το παζάρι, πήγα εδώ, πήγα εκεί, είδα κόσμο και κοσμάκη αλλά φευ, πουθενά τη θεία μου. Πέρασα και το τελευταίο πασάζο της σιδηροδρομικής γραμμής προς τη Φλώρινα, έφτασα ως τον πέτρινο χιλιομετρητή με τον αριθμό 1 (ένα) στο ύψος του σπιτιού του Ρίζου περίπου απέναντι από το Market Total. Αλλά ούτε προς τα εκεί η θεία μου.

Απογοητευμένος, σκυφτός γύρισα στον χιλιομετρητή 0 (μηδέν) δίπλα στη βρύση, στη γωνία του Ξενοδοχείου «Η Μεγάλη Ελλάς» απέναντι από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό. Ήπια νερό στη χούφτα μου και επέστρεψα σπίτι. Δεν είπα σε κανέναν τίποτε, φοβόμουν ή ντρεπόμουν!

Δυο-τρία χρόνια αργότερα με ανακτημένη πια την σιγουριά μου πήγαινα, όταν δεν είχαμε σχολείο, στο κέντρο της πόλης μας, να στρετ σέλο όπως έλεγε ο μπαμπάς μου ή στο τσαρσί όπως συμπλήρωνε η μάνα μου.

Έκοβα δρόμο και από τη διαγώνιο οδό, κάτω από τον Α-ϊ Γιώργη έβγαινα στην Πλατεία Αγοράς, Πλατεία Γεωργίου Μόδη σήμερα.

Εκεί στη συμβολή των οδών Κώττα, Κοσκινά και Ίωνος Δραγούμη, περίπου απέναντι από την Τοπική Υπηρεσία του ΟΑΕΔ, ήταν το καροποιείο του Μήτσιου Κατσώρα. Με τράβηξε, όπως την καρφίτσα ο μαγνήτης, η κλαγγή του σφυριού πάνω στο αμόνι.

Πλησίασα, στάθηκα στο κατώφλι της ανοιχτής εξώπορτας και σ’ ένα επίπεδο πιο χαμηλά από τον δρόμο είδα το φυσερό, μια δερμάτινη κατασκευή σαν ακορντεόν, κρεμασμένο από το αραχνιασμένο ταβάνι, πάνω από το καμίνι όπου έκαιγε η φωτιά από κωκ.

Η θαμπή της πυράδα ξαφνικά ζωήρεψε καθώς αέρας από το φυσερό διοχετεύτηκε σ’ αυτή. Ο σιδεράς με μία λαβίδα έχωσε στο αναμμένο κάρβουνο ένα σίδερο και χειρίζοντας έναν μηχανισμό, συνδυασμό μακριού ξύλου και αλυσίδας, προσαρμοσμένο στο πάνω μέρος του φυσερού, ανοιγόκλεινε τις πτυχώσεις του και η φωτιά στο καμίνι όλο και δυνάμωνε από τον αέρα που έφτανε σ’ αυτή και το σίδερο όλο και κοκκίνιζε ώσπου πυρώθηκε. Το ’βγαλε με τη λαβίδα κι άρχισε να το σφυρηλατεί με το βαρύ σφυρί στο αμόνι. Δεν έφυγα και άκουσα και το θυμωμένο σούρισμα καθώς το καυτό μέταλλο βυθιζόταν σ’ ένα δοχείο με νερό.

Και ναι. Σε λίγο ένα τσαπάκι, μια πρασιάλκα είχε προκύψει από εκείνο το σαν λάβα σίδερο. Μια παρόμοια πρασιάλκα χρησιμοποιεί και σήμερα η γυναίκα μου όταν θέλει να περιποιηθεί τις τριανταφυλλιές της.

Λίγο παρακάτω στην Ίωνος Δραγούμη υπήρχε το καροποιείο των Λάζαρου Αλληλόμη, Βασίλη Αλληλόμη και Βαγγέλη Χρηστίδη από τον Άγιο Παντελεήμονα. Στη θέση τους σήμερα μένει η αλάνα που κάθε Δευτέρα μεταμορφώνεται σε πάρκινγκ.

Στην Πλατεία Αγοράς δίπλα στον αλευρόμυλο των Βασίλη και Κώστα Μπέλτση, σήμερα café Agora, υπήρχε το καροποιείο των αδελφών Στέφανου και Παντελή Κωνσταντίνου.

Τελευταίο άφησα το καροποιείο του Ηλία Μογλενίδη, το καροποιείο της γειτονιάς μου και γιατί δυο-τρεις φορές το προμήθευσα με κωκ. Το είχα μαζέψει κομμάτι-κομματάκι από τα πρανή της σιδηροδρομικής γραμμής. Είχαν πέσει από τις ατμομηχανές˙ αλλά και γιατί σ’ αυτό πήγαινα το υνί από το οράλο του πατέρα μου που είχε στομώσει από το πολύ όργωμα και έπρεπε να ξαναγίνει αιχμηρό.

Την 1-8-1961 φωτογραφήθηκαν στο παλιό γήπεδο μαζί με τον Δήμαρχο Τρύφωνα Χατζή εκκολαπτόμενοι ποδοσφαιριστές των τσικό του Ερμή Αμυνταίου, ο «Αμύντας» οι: Δημήτριος Ρώμας, Θανάσης Τραϊανός, Γιάννης Πελοπίδας, Αλέκος Ρώμας, Τάκης Χατζηκωσταντίνου, Μηνάς Κηρόπουλος, Τζώτζης Αντωνιάδης, Αντώνης από Σιδηρόκαστρο, Μάκης Χατζής, Γιάννης Παπαϊωάννου, Θόδωρος Παπαβασιλείου (Ζέρβας, μικρός).

 

Ο Τρύφων Π. Χατζής είναι ο εμβληματικός Δήμαρχος του προκαποδιστριακού Δήμου Αμυνταίου. Υπήρξε ένας άοκνος και πολυσχιδής Δήμαρχος, ο μακροβιότερος όλων, ο όποιος αναμόρφωσε οικιστικά το κέντρο του Αμυνταίου (Πλατεία Αγίων Κων/νου και Ελένης, Πλατεία Δημητρίου Μακρή) δημιούργησε σημαντικές υποδομές και προστάτευσε υποδειγματικά τη δημοτική περιουσία. Στις μέρες του λειτούργησε το Οινοποιείο της Ε.Α.Σ. Αμυνταίου και πρωτοστάτησε στην ίδρυση του Εθνικομορφωτικού Συλλόγου ο «Αμύντας» αλλά και με την ανοχή του, με πρωτοβουλία του Μητροπολίτη Φλώρινας Αυγουστίνου Καντιώτη κατεδαφίστηκε ο παλιός ιερός ναός των Αγίων Κων/νου και Ελένης και «έσβησε» το ονομαστό Καρναβάλι Αμυνταίου.

 

Θανάσης Τραϊανός