Βασανίκο

       

    Πριν από εξήντα χρόνια στην περιοχή του Αμυνταίου Φλωρίνης και πιο συγκεκριμένα δίπλα από το χωριό Βαλτόνερα, έγινε μια

πολύ μεγάλη αποξήρανση και ο βάλτος, όπως ονομαζόταν η περιοχή, μεταβλήθηκε σε έναν πολύ ωραίο και παραγωγικό κάμπο.

          Δημιουργήθηκε ένα βαθύ κανάλι αρκετών χιλιομέτρων, που μετέφερε τα νερά του Βάλτου και των δύο λιμνών της περιοχής  Χειμαδίτιδας και Ζάζαρη, στη λίμνη των Πετρών, πολύ κοντά στο Αμύνταιο.

          Τα στρέμματα του κάμπου, που αποκαλύφθηκαν από το Βάλτο, μοιράστηκαν στους κατοίκους των όμορων χωριών και αμέσως καλλιεργήθηκαν με σιτηρά κυρίως. Το έδαφος ήταν ακόμη σαν στάχτη από το διαδοχικό κάψιμο της ελώδους βλάστησης και, για το λόγο αυτό, άλλες καλλιέργειες ήταν αδύνατο να αποβούν καρποφόρες.

          Μετά από δυο ή τρία χρόνια, κάποιο από τα όμορα χωριά έχασε τα στρέμματα, που του είχαν παραχωρηθεί, επειδή αποφάσισαν οι ιθύνοντες ότι κακώς είχαν παραχωρηθεί και ότι δεν ανήκαν στους κατοίκους του συγκεκριμένου χωριού.

          Αμέσως λοιπόν αποφασίστηκε και πραγματοποιήθηκε ένα συλλαλητήριο στο Αμύνταιο, όπου οι ζημιωθέντες κάτοικοι ζητούσαν το δίκιο τους.

          Μεταξύ των διαδηλωτών ήταν και η κυρία Γιαννούλα, που έτυχε να τη γνωρίζω προσωπικά, μια και έμενα τότε, σαν μαθητής του Γυμνασίου Αμυνταίου, πολύ κοντά στο σπίτι της. Ήταν πρώην κάτοικος του πληττόμενου χωριού αλλά δεν είχε δικαίωμα στη διανομή των στρεμμάτων.

          Η κυρία Γιαννούλα λοιπόν  συμμετείχε στη διαδήλωση και φώναζε μαζί με τους άλλους τα συνθήματα ή μάλλον το ένα και μοναδικό σύνθημα.

          Όταν το μεσημέρι επέστρεψε στο σπίτι της, τη συναντήσαμε και την είδαμε αναψοκοκκινισμένη. Την πλησιάσαμε και τη ρωτήσαμε:  “ Τι συνθήματα φωνάζατε, κυρία Γιαννούλα;” Αυτή με μεγάλη προθυμία μας απάντησε. “Όλοι φωνάζαμε ΒΑΣΑΝΙΚΟ!!!.”          Εμείς μείναμε με ανοιχτό το στόμα, επειδή δεν καταλαβαίναμε το σύνθημα και δεν μπορούσαμε να ερμηνεύσουμε αυτή την καινούργια λέξη.

          Παρ’ όλα αυτά φύγαμε για το σπίτι μας και, με το πέρασμα των ημερών, σχεδόν είχαμε ξεχάσει τη λέξη  “Βασανίκο”. Στα σίγουρα θα έμενε στο υποσυνείδητό μας η απορία αυτή αλλά ο θεός τα έφερε αλλιώς τα πράγματα.

          Την επόμενη Κυριακή, μόλις γυρίσαμε από τον εκκλησιασμό, που ήταν υποχρεωτικός τότε, είδαμε να καταφθάνει στη γειτονιά μας ο κύριος Μηνάς, που απ’ ό,τι είχαμε μάθει ήταν η ψυχή του συλλαλητηρίου.

          Τον πλησιάσαμε λοιπόν και με πολλή προσοχή του θέσαμε το ερώτημα: “Τι σήμαινε , κύριε Μηνά, το σύνθημα ΒΑΣΑΝΙΚΟ, που φωνάζατε στη διαδήλωση, όπως μας είπε η κυρία Γιαννούλα η γειτόνισσα;” Ο άνθρωπος μας κοίταξε με έκπληξη, χαμογέλασε συγκαταβατικά, μας μάζεψε ολόγυρά του και με χαμηλή φωνή μας απάντησε. Εμείς φωνάζαμε “ΜΑΣ ΑΝΗΚΟΥΝ”.  Εννοούσε, φυσικά, τα απωλεσθέντα στρέμματα.

                                                                   ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Π. ΤΟΠΑΛΗΣ

Σημείωση  lexovitis

Την ίδια περίοδο που αφηγείται ο αρθρογράφος, δόθηκαν χωράφια   για καλλιέργεια, στην ίδια περιοχή και στους κατοίκους του Λεχόβου- σε αναλογία ένα στρέμμα ανά κάτοικο.  Η γη ήταν πολύ εύφορη και οι σοδειές ασυνήθιστα μεγάλες, σε σχέση με τα γειτονικά χωράφια.

Όταν όμως, ήλθε η ώρα της οριστικής διανομής, η Πολιτεία, επικαλούμενη  νόμο της δεκαετίας  του 1950,  περί διανομής της αποκαλυπτόμενης  γης από αποξήρανση ελών, λιμνών κλπ. μόνο σε κατοίκους όμορων οικισμών, απέκλεισε τους Λεχοβίτες οι οποίοι στο σύνολό τους ήταν ακτήμονες.-