Η τέχνη του Αρραβωνιάσματος

 

Στο Λέχοβο υπάρχει κάποια παράδοξη αντίληψη για το προξενιό. Σ’ όλη την Ελλάδα το προξενιό και η αποστολή των προξενητών ξεκινάει από το

γαμπρό. Αυτός επιλέγει την υποψήφια νύφη κι αυτός παίρνει την πρωτοβουλία να στείλει προξενητές να τη ...ζητήσουν.

          Στο Λέχοβο τα προξενιά γίνονται εντελώς διαφορετικά. Οι πρωτοβουλίες είναι στα χέρια της νύφης και των συγγενών της.

          Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Ας διαλέξουμε στην τύχη δυο ονόματα. Ο υποψήφιος γαμπρός θα πούμε ότι ονομάζεται Βασίλης ή Τσίλιος. Η υποψήφια  νύφη ονομάζεται Σταυρούλα ή Βούλια.

          Ο Τσίλιος, λοιπόν,  απολύθηκε από φαντάρος πριν από 2-3 χρόνια, πήγε για ένα διάστημα να δουλέψει μάστορας με το συνεργείο του πατέρα του, ας πούμε του Λάμπρη, και βρίσκεται στο χωριό το Νοέμβρη  καλοντυμένος , περιποιημένος και στα σίγουρα ένας πολύ καλός υποψήφιος για ταίρι κάποιου κοριτσιού.

          Βγαίνει ο Τσίλιος στο καφενείο, πηγαίνει στο κουρείο, πηγαίνει στην εκκλησία, πηγαίνει στα διάφορα μαγαζιά κι εκεί όλοι τον … επιθεωρούν με τα έμπειρα μάτια τους. Οι πληροφορίες μεταβιβάζονται αμέσως σ’ όλα τα κορίτσια στις γειτονιές. Έτσι είναι τα μαλλιά του, έτσι τα ρούχα του, έτσι το περπάτημά του κ.λ.π. κ.λ.π.

          Τότε κάποιος έμπειρος προξενητής παίρνει την απόφαση και κάνει την πρώτη κίνηση με την πασίγνωστη πλέον αρβανίτικη ερώτηση: “ΤΣΙΛΙΟ, ΚΟΥ ΠΙΚΟΝ ΤΣΙΑΤΙΑ;”   “Βασίλη, δηλαδή, πού στάζει η σκεπή;”

          Αν ο Τσίλιος έχει κάνει την επιλογή του, απαντάει αμέσως. Αν όμως είναι ακόμη στην...έρευνα αφήνει τον προξενητή να περιμένει. Ύστερα όμως από επίμονες και συνεχείς ερωτήσεις ο Τσίλιος κάποια φορά αναγκάζεται να δηλώσει την προτίμησή του. Δηλώνει λοιπόν, με κάποια συστολή βέβαια, ότι του αρέσει η Βούλια!!!

          Τότε μπαίνουν σε δράση όλα τα ισχυρά μέσα για τον αρραβώνα. Ο προξενητής πιάνει αμέσως κάποιον συγγενή της Βούλιας και, σε πολύ μυστικό τόνο, δηλώνει την προτίμηση του Τσίλιου. Περιμένει την απάντηση των πλησιέστερων συγγενών και κυρίως του πατέρα της νύφης. Σε λίγες μέρες έρχεται η απάντηση κι αν είναι θετική τότε ο προξενητής βάζει μια λίρα χρυσή στην τσέπη του και πηγαίνει το βραδάκι στο σπίτι της νύφης.

          Γίνεται αμέσως η κουβέντα, καταστρώνεται το σχέδιο δράσης, δίνουν εντολή στον οπλίτη των ΤΕΑ της γειτονιάς ή σε κάποιον κυνηγό, να ετοιμάσει το όπλο του και ξεκινούν , συνήθως τρία άτομα  για το σπίτι του γαμπρού. Τα τρία άτομα είναι ο προξενητής, ο πατέρας της νύφης κι ένας πολύ κοντινός συγγενής, αδερφός της νύφης ή κάποιος θείος.

          Η επίσκεψη στο σπίτι του γαμπρού γίνεται με πολύ μεγάλη μυστικότητα και ακολουθούνται οι πιο σκοτεινοί δρόμοι για να φτάσουν, μήπως και  τους δει κανένα περίεργο μάτι.

          Μπαίνουν στο σπίτι με χαμόγελα, τους υποδέχονται οι συγγενείς του γαμπρού, ο οποίος συνήθως απουσιάζει εκείνη τη στιγμή, κι αρχίζει να εφαρμόζεται η τέχνη, που θα οδηγήσει σ’ ένα πετυχημένο αποτέλεσμα. Τον αρραβώνα δηλαδή.

          Για τις συζητήσεις αυτές δεν υπάρχουν πολλά ντοκουμέντα , επειδή πάντα είναι διαφορετικοί οι όροι και διαφορετικά τα πρόσωπα. Μπορεί να κρατήσουν από λίγα λεπτά έως και μερικές ώρες. Το σίγουρο όμως είναι ότι στο διάστημα των συζητήσεων το τσίπουρο ρέει άφθονο κι οι πιατέλες με τα μεζεδάκια κυκλοφορούν με πολύ μεγάλη ταχύτητα.

          Στις πιο πολλές περιπτώσεις κάποια στιγμή επέρχεται η συμφωνία, πηγαίνει κάποιος και καλεί τυπικά το γαμπρό, να πει κι αυτός το πολυπόθητο ΝΑΙ, κι ο προξενητής ή ο πατέρας της νύφης βγάζει τη λίρα από την τσέπη του και την προσφέρει συνήθως στο πατέρα του γαμπρού ή στον γαμπρό αυτοπροσώπως.  Η συμφωνία πλέον είναι πολύ δυνατά κατοχυρωμένη, Μπέσα για μπέσα, που λένε.

          Σε λίγα λεπτά ακούγονται, μέσα στη χειμωνιάτικη νύχτα, τρεις πυροβολισμοί κι όλο το χωριό πληροφορείται πως κάποιο καινούργιο ζευγάρι έδωσε λόγο και, σε λίγο καιρό, μια καινούργια οικογένεια του Τσίλιου και της Βούλιας θα είναι έτοιμη σαν ένα καινούργιο κύτταρο του χωριού.

          Το σημερινό άρθρο το έγραψα έχοντας στο μυαλό μου δύο πράγματα. Το ένα είναι η παρουσίαση ενός λαογραφικού εθίμου του χωριού, που εφαρμοζόταν για πάρα πολλά χρόνια και το άλλο να παρακινήσω τα νεαρά και κάπως μεγαλούτσικα κορίτσια και αγόρια  του χωριού, να ελέγξουν “ΚΟΥ ΠΙΚΟΝ ΤΣΙΑΤΙΑ,” να φροντίσουν γρήγορα να βρουν το ταίρι τους και να κάνουν μια μεγάλη οικογένεια. Το δημογραφικό πρόβλημα δε λύνεται με αδιαφορία. Θέλει δράση και μάλιστα άμεση.

 

                                                          ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Π. ΤΟΠΑΛΗΣ