ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ (Όπως εγώ τον γνώρισα)

 

Ήταν το καλοκαίρι του 2004 όταν επισκεφθήκαμε την Αλβανία για πρώτη φορά, σε μια εκδρομή του Συλλόγου Προσκυνητών Αγίου Όρους

Αλεξάνδρειας και Περιχώρων.

          Πρώτη μας στάση ήταν η Κορυτσά και η επίσκεψή μας στο περίλαμπρο ναό της Αναστάσεως του Σωτήρος στο κέντρο της πόλης. Μείναμε έκπληκτοι από το θαυμάσιο αυτό έργο.

          Ακολούθησε η πορεία μας και επόμενος σταθμός ήταν το Πόγραδετς στην όχθη της λίμνης Οχρίδας. Η εμφάνιση της πόλης τότε δεν ήταν πολύ καλή. Ειδικά στην παραλία υπήρχαν ένα σωρό παράγκες φτιαγμένες με πρόχειρα υλικά που δεν πρόσφεραν κάτι το πολιτισμένο και αξιόλογο.

          Μετά διαβήκαμε τον ποταμό Γενούσιο, Σκούμπ στα αλβανικά, που αποτελεί το γεωγραφικό σύνορο της Βόρειας Ηπείρου. Φτάσαμε στο Ελμπασάν και μετά από μια αργή πορεία, λόγω του κακού οδοστρώματος, φάνηκε μπροστά μας το Δυρράχιο η αρχαία αποικία Επίδαμνος.

          Στρίψαμε δεξιά και, σε λίγη ώρα, είδαμε να προβάλλουν τα πρώτα σπίτια της αλβανικής πρωτεύουσας. Μπήκαμε στην πόλη και κατευθυνθήκαμε στο ξενοδοχείο EUROPA όπου καταλύσαμε. Είχε νυχτώσει και, το μόνο που μπορέσαμε να κάνουμε, ήταν να περιηγηθούμε στην πλατεία του Γεωργίου Καστριώτη, Σκεντέρμπεη για τους Αλβανούς, όπου υπήρχαν τα περισσότερα κτίρια των Υπουργείων και των Δημοσίων Υπηρεσιών του αλβανικού κράτους. Ήταν Σαββατόβραδο.

          Την επόμενη μέρα, Κυριακή πρωί δηλαδή, πήγαμε στον Ιερό Ναό της Ευαγγελίστριας όπου χοροστατούσε ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος, και εκκλησιαστήκαμε. Ο υπέροχος Ναός της Αναστάσεως των Τιράνων, που είναι ένα καταπληκτικό αρχιτεκτονικό δημιούργημα ήταν τότε ημιτελής. Υπήρχε πολύς κόσμος αλλά το σημαντικότερο ήταν ότι την εκκλησία την είχαν γεμίσει σχεδόν πάρα πολλά παιδιά που φοιτούσαν στο Σχολείο και οικοτροφείο που λειτουργούσε εκεί δίπλα.

          Αμέσως μετά επισκεφτήκαμε το Επισκοπείο, δίπλα ακριβώς από το Ναό, όπου μας προσφέρθηκε ένας καφές. Σε λίγο έφτασε ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος και το Συμβούλιο του Συλλόγου Προσκυνητών Αγίου Όρους πρόσφερε τα δώρα που είχαμε φέρει από την Ελλάδα και περιλάμβαναν κάποια τρόφιμα, δύο τσουβάλια ζάχαρη, κάποια ρούχα για το ορφανοτροφείο της Αρχιεπισκοπής και μια πολύ ωραία εικόνα της Αναστάσεως του Σωτήρος, που ήταν έργο ενός Αλεξανδρινού Αγιογράφου.

          Μίλησαν αρκετή ώρα οι άνθρωποι της Διοίκησης του Συλλόγου και άκουσαν τα σοφά λόγια του Αρχιεπισκόπου. Λίγο αργότερα αποχαιρέτισαν τον Αρχιεπίσκοπο και βγήκαν στην αυλή όπου υπήρχε πολύς κόσμος.

          Έφυγαν όλοι κι εγώ έμεινα τελευταίος. Πλησίασα τον Αρχιεπίσκοπο και του μίλησα στα αρβανίτικα λέγοντάς του επί λέξει:  “Κρουεπισκόπ ι Κόρτσeς i Ντούρσιτ ι Τιράνeς ε τeρe Σκιπeρίσe, περντία τe τe κέτe τeσιντόσιe. Τeρe ντο μπόεν μίρe”.  Ερμηνεία. “Αρχιεπίσκοπε Κορυτσάς, Δυρραχίου, Τιράνων και πάσης Αλβανίας, ο Θεός να σ’ έχει δυνατό. Όλα θα πάνε καλά.”

          Ο Αναστάσιος με ρώτησε αμέσως πώς έμαθα τη γλώσσα αυτή και του εξήγησα ότι καταγόμαστε από το Βιθκούκι, από την Κορυτσά , από το Μπιλίστ και από το Σούλι και ξέρουμε καλά τα αρβανίτικα.

          Μιλώντας Ελληνικά στη συνέχεια, με ρώτησε τι δουλειά κάνω κι όταν έμαθε ότι είμαι δάσκαλος,  μου είπε ότι πιθανόν να με χρειαστεί και να με τοποθετήσει σαν δάσκαλο σε κάποιο Ελληνικό Σχολείο της Κορυτσάς, μια και είχε έλλειψη διδακτικού προσωπικού.

          Εγώ τότε ήμουν ενεργός δάσκαλος στην Ελλάδα. Συνταξιοδοτήθηκα τρία χρόνια αργότερα. Περίμενα μετά τη συνταξιοδότησή μου τηλεφώνημα από την Αρχιεπισκοπή, αλλά κάτι τέτοιο δεν έγινε. Φαίνεται πως το διάστημα των τριών ετών ήταν αρκετά μεγάλο και ο Αρχιεπίσκοπος φρόντισε να τοποθετήσει κάποιους άλλους συναδέλφους στα σχολεία, που είχαν ανάγκη.

          Αμέσως μετά βγήκα στην αυλή της Εκκλησίας κι εκεί είχα μια ακόμη απρόσμενη συνάντηση. Γνώρισα κάποια κυρία αρκετά ηλικιωμένη, που καταγόταν από τη Δροσοπηγή Φλώρινας και ζούσε μόνιμα στα Τίρανα από την εποχή της λήξης του εμφυλίου στην Ελλάδα τον Αύγουστο του 1949.

          Ο άντρας της είχε πεθάνει κι είχε δυο γιους. Ο ένας ήταν γιατρός και ο άλλος πολιτικός μηχανικός. Μου ζήτησε να της στείλω κάποιες φωτογραφίες από το χωριό της , από το Λέχοβο και από τη Φλώρινα, επειδή ένιωθε μεγάλη νοσταλγία, κάτι που έκανα αμέσως μόλις γύρισα στην Ελλάδα.

                                                                   Δημήτριος Π. Τοπάλης